Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
17
ponowanejprzeznaskonwencjistatystyczno-socjologicznejmapełną
motywacjęzarównohistoryczno-prawną,jakiedukacyjną.
Koniecznaocenaspecyfikiiskutecznościdziałaniapodziemnego
wymiarusprawiedliwościwiążesięintegralniezeznaczeniemjegoist-
nienia,funkcjonowaniaidokonańwperspektywiehistorycznej.Dla
jasnościkwestiidodajmyjeszcze,żeakcjelikwidacyjnefunkcjonariu-
szyokupanta,przeprowadzanezwłaszczaprzezKierownictwoDywer-
sji(Kedyw)ArmiiKrajowej,niepodlegałyjurysdykcjisądownictwa
podziemnegoiniewpływałydoWojskowychSądówSpecjalnychwce-
luzaakceptowania.Polecenialikwidacji,wydawanewtakichwypad-
kachtylkowformierozkazów,byływswejistocienietyleaktemspra-
wiedliwościpodziemnej,cowpełniusprawiedliwionymmoralnie
iprawnieodwetemwramachwalkiprowadzonejznajeźdźcąhitle-
rowskimistosowanymiprzezeńmetodamiterroru.
Ponieważtemattenprzezdziesiątkilatbyłzaledwiesygnalizowany
przezpolskąhistoriografię,przetoutrwaliłysięwokółniego–itowspo-
sóbdośćtrwały–pewnemity,stereotypy,ekstremalneoceny.Doodej-
ściaodtakiejoptykinieprzyczyniłosię–spotykaneniestetydochwili
obecnej–tworzenieprzezniektórychhistorykówswoistegoinstytucyj-
negomonopolunabadanieproblemuiuzewnętrznianiejegowyników.
Jednazwystępującychwśródhistorykówkontrowersjidotyczyza-
kresusferykompetencyjnejpodziemnegowymiarusprawiedliwości,
przyczymnależyzastrzec,żemówimytutajosądownictwiepowszech-
nym,niezaśwewnątrzorganizacyjnymczypartyjnym,któremiałozgo-
łainnycharakter.ZnającynajlepiejomawianąkwestięWładysławSie-
roszewskipisał,że„wczasieokupacjipojawiałysięniejednokrotnie
organizacje,nierazefemeryczne,któreczułysięuprawnionedofero-
waniawyroków«wimieniuRzeczypospolitej».Wmiarękrzepnięcia
organizacjipodziemnej,wojskowejicywilnej,próbytespotykałysię
zcorazostrzejsząreakcjązestronyKierownictwaWalkiPodziemnej.
Wreszciewdniu4listopada1943r.ukazałosięogłoszenietreści
następującej:«KWPkomunikuje,żerozsyłaneostatniodoróżnych
osóbnarodowościpolskiejpismapodfirmąrozmaitychrzekomych
organizacyjpodziemnych,jak:„PolskaOrganizacjaWalkiZbrojnej”–
„T.Z.O.P
.”–„TajnyZwiązekObronyPolski”–„Z.W.C.3”–„Kierow-
nikWalkiPodziemnej”–„EgzekutywaNarodowychSiłZbrojnych”
–„KomendaKonspiracyjna”–„KomendaPalcówkiCzardaszrtm.”itp.
–zawiadamiająceadresatówowyrokach,wzywającedoskładaniaofiar
