Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
19
jakoichwpełniwartościowysubstytut.Pracasądownikówpodziem-
nychzawieraławsobiewieleelementówformalnychiadministracyj-
no-technicznych,któresąnamniezbędnedowyrobieniasobiepoglą-
dunacałośćkwestii,arównocześnieniemogłyzbytgłębokozapaść
wpamięćosóbpodejmującychówcześnietezadania.
Przykłademuczciwejrelacjihistorycznejjednegozpodziemnych
sadowników,udostępnionejostatnioszerokiejpublicznościwpostaci
książkioArmiiKrajowejnaŚląsku,jestwspomnianeuprzednioopra-
cowanieJuliuszaNiekrasza.Autor,prezentującciągledobrąpamięć,
mimotegowaloruniepodajezbytwielunazwiskosóbsądzonych
wregionieśląskim.Niekraszzauważa,żepozakilkomaprzypadkami
niedysponujedanymiodnośniedosprawrozpatrywanychprzezsie-
bieiwspółkolegówześląskichzespołówsądzących.
Podanytutajprzykładpotwierdziłpierwotneprzypuszczeniapiszą-
cego,żezwłaszczawtejszczególnejkwestii,niemożnapoupływie
kilkupowojennychdziesięcioleciliczyćnarozwinięteiwiarygodnere-
lacjeosobiste.Wyjątkiemwtymwzględzie–potwierdzającymzresz-
tąregułę–sądokumentarnerelacjeWładysławaSieroszewskiego,któ-
rybadanianadpodziemnąTemidąprowadziłwzasadzienieprzerwanie,
aswąwybitnąpamięćkonfrontowałzinnymiźródłami,któreanali-
zowałikorygowałnapodstawiebogatychwtejmateriiwiedzyido-
świadczenia.Takwięcwpracyotymcharakterzenależyniewątpliwie
przyznaćpriorytetźródłombezpośrednim,któremimoskomplikowa-
nychzrządzeńlosuzachowałysięwliczbiewystarczającejdooceny
zjawiskaipoczynieniauogólnień.
Zdecydowanawiększośćpodziemnychsądownikówjużnieżyje.
Nielicznitylkospośródznającychproblemzautopsjipozostawilipi-
semneśladyswojejokupacyjnejdziałalności(wspomnianiWładysław
SieroszewskiiJuliuszNiekrasz).Nieodnalazłemnatomiastjakiejkol-
wiekmożliwejdowykorzystaniarelacjipisemnejsporządzonejprzez
któregośzinnychżyjącychpowojniesądownikówpodziemnych.
Trzecią,społeczniedośćniebezpieczną,kwestiąjestspotykanenie-
kiedypomniejszaniezagrożeniaodwewnątrz,awięcminimalizowanie
roliiskutkówdziałaniarodzimychdelatorówiodwrotnie–szczególne
eksponowanieosobowychioperacyjnychmożliwościprzedstawicieli
okupacyjnegoaparatuprzemocywPolsce.Jednymsłowem–wynika-
jącazlekceważeniafaktówiznieznajomościrealiówżyciowychhisto-
riograficznadezinformacja.Otóż,jakświatświatem,służbyspecjalne
