Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Autor–tekst–czytelnik
niegodostępupodmiotudoprzedmiotu,poddanyzostajekrytyce.
Hermeneutykazdajesprawęztego,żeskorokażderozumieniedanejest
zawszenagruncieuprzedniegorozumienia,toznaczy,żeiprawda
możliwajestjedyniewruchomymhoryzoncie(byużyćsformułowania
GianniegoVattimo)uwarunkowańhistorycznych,kulturowych,języ-
kowych,społecznych,ekonomicznych,politycznych,egzystencjalnych
itd.Niedasięwszakżeukryć,żeGadamerowskahermeneutykawy-
cofujesięjednakprzedmożliwościąwłasnejradykalizacji,jakgdyby
autorPrawdyimetodyniepotrafiłzdecydowaćsięnauczynieniena-
stępnegokroku,którybyłbylogicznąkonsekwencjąprzyjętejprzez
niegokoncepcji,,uprzedzonego’’rozumienia
19
.Hermeneutykata,
którąnazwaćmoglibyśmyzasadniehermeneutykądialogiczną,oddaje
interpretatorawewładanieczy,,służbę’’tekstu.StawianyprzezGada-
merapostulataplikacji,zastosowania,którymógłbystaćsiępunktem
wyjściakuradykalizacji,zostaje,ostatecznie,osłabiony
20
.Zarazem
koncepcjaznaczeniajakointentiooperiszostajewGadamerowskiej
hermeneutyceutrzymana.
Ponowoczesnaradykalizacjahermeneutykiodbywasię–jak
możnasądzić–podznakiemintentiolectorisimawymiarzdecydowanie
antymetafizyczny.Zaojcówhermeneutykiradykalnej
21
(resp.filozofii
hermeneutycznej)uważanisąFryderykNietzscheiMartinHeidegger,
zaśwśródjejgłównychprzedstawicielinależałobywymienićmyślicieli
takróżnychjakFoucault,Lacan,Derrida,deMan,Caputo,Vattimoczy
Rorty.HasłemprzewodnimtejmyślijawisięNietzscheańskie:,,fakty
nieistnieją,istniejątylkointerpretacje’’
22
.Owaformułaprzynosiwiele
19
Wtejsprawiezob.N.Leśniewski,Czymożliwajestradykalizacjahermeneutykifilozoficznej
Hansa-GeorgaGadamera?,w:Uniwersalnywymiarhermeneutyki,podred.A.Przyłębskiego,Po-
znań1997.
20
Gadamerpowiadanp.:,,Wszelkapoprawnainterpretacjamusisięstrzecdowolności
różnychpomysłówiograniczającegocharakterunieświadomychnawykówmyślowychikierować
spojrzenie«narzeczysame»(którymidlafilologasąsensowneteksty,zeswejstronyznówzajmującesię
rzeczami).Jeśliinterpretatorpozwala,byokreślałagorzecz,toniejesttooczywiściejegojednorazową
«odważną»decyzją,leczrzeczywiście«pierwszym,stałymiostatnimzadaniem».Akawałekdalej:,,Kto
starasięzrozumieć,narażasięnasprowadzenienamanowceprzezwstępnemniemania,nie
potwierdzającesięwrzeczachsamych.Opracowanietrafnych,adekwatnychdorzeczyprojektów,które
jakoprojektysąantycypacjamidopotwierdzeniadopiero«narzeczach»,jeststałymzadaniem
rozumienia’’;Gadamer,op.cit.,s.257.
21
NajciekawsząpracąnatemathermeneutykiradykalnejpozostajeprekursorskawPolsce
książkaNorbertaLeśniewskiegoOhermeneutyceradykalnej,Poznań1998.
22
F.Nietzsche,Wopozycjidopozytywizmu...,w:Wokółrozumienia.Studiaiszkicezher-
meneutyki,wyb.iprzekł.G.Sowinski,Kraków1993,s.141.
19
