Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ityzostanieszhermeneutą
rozmowa.Wtejrozmowiebierzeudziałwieległosów,którenieusiłują
sięprzekrzyczeć,leczzrozumiećwzajemnie.Postawadialogu,spotkanie
wielutradycjisłużyćmająwspólnemudobru.Niemożeonojednakbyć
jużdłużejbudowanenametafizycznymfundamencie:nauczyliśmysię,
żenazbytłatwoprowadziondorozmaitegorodzajuwykluczeńiza-
mknięcianaInność.Niechodziwszakżeouznanie,żejedynymi
obowiązującymidziśracjamimająbyćsubiektywizm,mocnyrelatywizm
inieograniczonatolerancja.Nawetjednakitestanowiska–atakże
radykalnieimprzeciwne–powinnybyćzaproszonedoudziałuwdys-
kusji.Uznajębowiem,że,,pożytkizróżnorodności’’–byużyćformuły
CliffordaGeertza–sąwiększe,niżpożytkizjejbraku.
Wbrewpanującemuniemalpowszechnieprzekonaniuonieist-
nieniuczegośtakiegojakhermeneutykaliteracka
33
,możnapowiedzieć,
żebadanialiterackie,podejmowanewkontekścierefleksjihermeneuty-
cznej,stanowićmogąważnypunktodniesieniadlatych,którzyzajmują
sięliteraturąorazteoriąliteratury.Zarazemmożnasięrównież
przekonaćwjakistotnysposóbnaliteraturoznawstwowspółczesne
wpływafilozofia–nietylkoponowoczesna.Brakświadomościfilozoficz-
nejmożebyćprzecieżdzisiajprzeszkodądlauprawy(po)nowocześnie
zorientowanejteoriiliteraturyimetodologiibadańliterackich.Zarazem
nieistniejecośtakiegojak,,żargon’’hermeneutyczny.Refleksjaher-
meneutycznaprzenikanietylko,,kapryśnąimpresyjność’’krytykilitera-
ckiejieseistyki,leczrównież,ibardziejjeszcze,stanowitrzonmyśli
teoretycznej.
Napytaniejakuprawiaćhermeneutykę,nieznajdziemymetodo-
logicznie(tj.wsensiezbiorudyrektyw)zorientowanejwypowiedzi.Nie
możnapowiedziećjakzostaćhermeneutą.Wszelkiepodejmowane
przeznasdziałania,którezorientowanesąnarozumieniesiebieiświata
(któreniminiesą?)przynależąjużdoobszaru,októrypytamy,do
obszaru,doktóregoprzynależymy–każdynaswójwłasnysposób.
Potrzebarozumieniapłynącazdialoguogarniadzisiajwszystkiehuma-
nistycznedyscypliny.Jeżelitaksiędzieje,to–uważaj,młodyiniemłody
humanisto!Ityzostanieszhermeneutą...
23
33
P.Szondi,Wprowadzeniedohermeneutykiliterackiej,przeł.M.Łukasiewicz,w:Współczesna
myślliteraturoznawczawRepubliceFederalnejNiemiec.Antologia,wyb.,oprac.iwstępemopatrzył
H.Orłowski,Warszawa1986.
