Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
13
wegoinieprzyjaznegoklimatu,długich,mroźnychimrocznychzim,
niedostępnejprzyrody.Pomimotrudnychwarunkówżyciaprzywią-
zaniedodomuiziemiprzełożyłosięnaszczególnewyczuciemistyki
miejsca,specyfikiwłasnegoregionu.Wrażliwośćiżywawyobraźnia
pozwoliłyartystomzamieszkującymwioskiisamotnefarmyprzeka-
zaćnastrójiatmosferęPółnocywswojejsztuce.Atazkoleistałasię
źródłeminspiracjidlaXIX-wiecznycharchitektów,malarzyirzeźbia-
rzy.NapoczątkuXXwiekuodwiedzającyratuszmiejskiwKopen-
hadze(dziełoarch.MartinaNyropa,1893-1905)komentowaliżywo
podziwianyobiekt,zachwycającsięnowymimateriałami,niezwy-
kłymcharakteremukształtowanychprzestrzeniwewnątrzbudynku.
Saleratuszadekorowanebyłybowiemlicznymimotywamizduńskiej
historiiinordyckiejmitologii,aszczególnieliczneinskrypcjewholu
głównymupamiętniałynajważniejszewydarzeniazhistoriimiasta.
ZkoleiratuszmiejskiwSztokholmie(projektuarch.RagnaraÖstber-
ga,1911-1923)jeszczedługopoinauguracjiwroku1923uznawany
byłzaprzykładnowoczesnejszwedzkiejarchitektury.Tutajrównież
motywymitologiczne,zdobiącewnętrza,przeplatałysięzfolklorem,
widocznymwdetaluczymotywachmalarskich.Podobniezresztąjak
wprzypadkudworcakolejowegowHelsinkach(arch.ElielSaarinen,
1907-1914)czyzameczkuOscarshallwBygdøykołoOslo(arch.Johan
Nebelong,1847-1852).Znowymiinspiracjamiformamiprzyrod-
niczo-krajobrazowymispotykamysięnatomiastwelewacjifronto-
wejkościołaHallgrimurawReykjaviku(arch.GuðjonSamúelsson,
1945-1986).WSkandynawiiwzoryinspirowanelokalnąflorąifauną
przenikałydekoracjęprzedmiotówcodziennegoużytkuprzezstulecia
idlategoniedziwinasfakt,żewłaśnietupowstałaorganicznaodmia-
namodernizmu,reprezentowanatakznakomicieprzezAlvaraAalto,
ArneJacobsenaczyTapioWirkkala.Awrzeczywistościowiwielcy
iwspanialibyliuczniamiarchitektówtworzącychwłaśniewduchuna-
rodowegoromantyzmu.MożnatuwymienićElielaSaarinena,Arma-
saLindgrena,LarsaSonckaiwieluinnych.Należypamiętać,żechoć
moderniścizrezygnowalizinspiracjinarodowychczyhistorycznych,
negującichzasadność,toniesposóbniezaznaczyć,iżodwcześniej-
szejgeneracjinauczylisięwiele,jeślichodziozrozumienieiwyczucie
estetykiorazsocjalnychipolitycznychideałów.Stylenarodowebyły
inspirowaneprzedewszystkimtradycjąarchitekturyludowej,inaczej
nazywanejwernakularną,anawiązywaniedotegotypubudownictwa
wiązałosięwprzeszłości(jakiobecnie)zpojęciemregionalizmu.
