Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
K.Jakubiak,T.Maliszewski(red.nauk.),WkręgudorobkuedukacyjnegoIIRzeczypospolitej,Kraków2011
ISBN:978-83-7587-691-8,©byInstytutPedagogikiUniwersytetuGdańskiegoandauthors,
©byOficynaWydawnicza„Impuls”2011
Ł.Kabzińska,K.Kabziński.Funkcjawychowawczaszkoły…
wskazującyminaniebezpieczeństwazwiązanezwładaniemszkołąprzezpań-
stwo.Zwolennicynowegowychowania,jakrównieżprzedstawicieleamerykań-
skiegoprogresywizmuiniemieckiejpedagogikireformmimodzielącychich
różnicpodstawowąfunkcjęszkoły(szczególnieszkołypodstawowej)odnosilido
dziecka,jegozdolności,potrzebizainteresowań.Właściwościpsychicznedziecka
wyjaśnianonagrunciepsychologiidzieckaipsychologiiwychowawczejinatej
podstawietworzonowizjeszkołynamiarędziecka.Zaczętotakopracowywać
treściprogramoweimetodypracy,abywzbogacićświatdoświadczeńdziecka,roz-
wijaćjegodociekliwośćpoznawcząibadawczą,tworzyćwarunkidoaktywności,
twórczościirozwojuzdolności.
Polscyzwolennicynowegowychowaniaprzyznawaliprawowspółdziałania
znauczycielamiwpracywychowawczejszkołynietylkorodzicomuczniów,ale
takżemłodzieży.Jakoszczególniesprzyjająceowemuwspółdziałaniuuznawano
popularnewówczastechnikiczynnegouczeniasię,główniemetodąprojektów,
ośrodkówzainteresowań,wedługplanudaltońskiego,orazpreferowanosamo-
rządnośćszkolnąispółdzielczośćuczniowską.
Nowewychowanieiszkołapracyjakojedenzjegogłównychnurtówzmierza-
łydoreformywychowaniaiorganizacjiszkolnictwawedługnowychideiizasad
organizacjiprocesudydaktycznegoiwychowawczego.Dotychideinależyzaliczyć
racjonalnewychowaniefizycznemłodzieży,zasadęświadomegoicelowegodziała-
niawnauczaniuiwychowaniu,wychowaniespołeczneiobywatelskiemłodzieży,
rozwijanieideisamorząduszkolnegolubuczniowskiego,ściślejszegopowiązania
szkołyzżyciemspołecznymitp.Stądwnowychpropozycjachteoretycznychpe-
dagogikiokresumiędzywojennegopojawiałysięwczasopiśmiennictwiepedago-
gicznymtakiekoncepcje,jak„szkołyaktywnej”,„szkołyżywej”,„szkołytwórczej”,
„szkołypracy”,„szkołysamorozwojowej”i„szkoływychowawczej”.
Nowawizjaszkołynagrunciepolskimzwiązanabyłagłówniezrecepcjąrozwią-
zańnowegowychowaniawpedagogiceinnychkrajów.Pojawiłosięwówczaswiele
opracowańmonograficznychidziełsyntetyzującychtendorobek,ajednocześnie
przybliżającychPolakomistotęowychidei.Niewdającsięwszczegółowąanalizę
tejproblematyki,przedewszystkimchodziłowówczasoprzybliżenierozumienia
głównegoprzesłania,atakżeukazanierozwiązańtechniczno-organizacyjnych
istotnychzpunktuwidzeniawsferzedziałańwychowawczo-dydaktycznych.
Wokresiemiędzywojennymnaprzykładideawychowaniaprzezpracęidopracy
korespondowałazwychowaniemobywatelskim.Szkołapracybiernejpostawie
nabywanejprzezuczniówprzeciwstawiałapostawęczynną,kształtującpozytyw-
nystosunekdopracy.Szkołyzatempowinnymiećpracownie,warsztatyszkolne,
biblioteki,ogródszkolny,teatrszkolny,samorząduczniowski,redakcjepism
szkolnych.Klasyszkolnemiałybyćinaczejzorganizowane,takabysprzyjałypra-
cygrupowejuczniów.
JohnDeweynadałpojęciuwychowanianowąfunkcjęispołeczneznaczenie.
Wedługniegowychowaniepowinnostawiaćdzieckowwarunkach,wktórych
37
