Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Byciewsytuacji
27
samnierozumiesamegosiebiewswejfaktyczności.Możeinierozu-
mie,aleodczuwa,żejesttuiteraz,byłkiedyśtuitam,byłkiedyśijest
teraz,będziewtulubgdzieśtaminiebędziegoaniujakiegoś”jeszcze
tuiteraz.
Człowiekwfaktyczności(swego)byciapartycypujewniej
poprzezodniesieniesiędoniejzapośredniczonymwsytuacjach,
wktórychzawszejużjest.
NicolaiHartmannpisał,żeczłowieku[n]iemożeaniswobod-
niewybieraćsytuacji,aniujśćprzednią,skorosięjużwniejzna-
lazł”6.Jakofenomenologosytuacyjnościczłowiekapisałwkontek-
ściejegobyciawobecwartości.Poniższąjegowypowiedźodnajduję
jakoznaczącąwkontekściedalszychrozważań:
sytuacjasamaniedyktujemu[tj.człowiekowi-A.W.],copowinien
czynić.Dyktujemutotylkojegowłasnaświadomośćwartości(oileją
posiada).Aleświadomośćtaniedeterminujego,leczpozostawiamu
wolnepole:możeopowiedziećsięzalubprzeciwodczuwanejwar-
tości.Wtympunkciejestwięcwolny,azarazemograniczonywswej
wolności.Dodecyzjijestzmuszony,niktzaniegoniezadecyduje.
Decydowaćmusi.Nieposiadawolności,bybyćlubniebyćwolnym.
Przeciwnie,jesteoipsowolnyprzezto,żejestzmuszonydodecyzji7.
egzystencjalne);jakoapriorycznastrukturaokreślającaistnienieświato-
wościDaseini(jego)uodnoszeniesiędo”(transcendowanie).
WinnymtekścieHeideggerpisze:uŚwiatświatujeijestbardziejby-
tującyniżto,couchwytneiodbieralne,awczym,jaksądzimy,jesteśmy
zadomowieni.”Bycie-w-świecieniejestzatemsprowadzonedopowszech-
negopojmowania:otojestemwświecie,bowczyminnymmiałbymbyć,
jakniewtym,cojestupodręką”
.Aleubędąc-w-świecie”wykraczapozate
prostązależnośćbytowania.Wtejksiążce,koncentrującsięnaujęciuegzy-
stencjalnymbycia-w-świecie,wtlewplatamiinnejegoujęcia.
M.Heidegger,Drogilasu,tłum.J.Mizera,Aletheia,Warszawa1997,s.29.
6N.Hartmann,Myślflozofcznaijejhistoria.Systematycznaautopre-
zentacja,tłum.J.Garewicz,WydawnictwoComer,Toruń1994,s.122.
7Tamże.
Por.nazwiązekbyciawolnymzsobąsamymjakobytemempirycz-
nymwskazywałKarlJaspers,wyraźniepodkreślając,żeczystawolność
