Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
48
WpodróżypoEuropie
Pisywamdowm.zawielemich[=wimieniulicznychpetentów],gdyszinaczey
bydźniemoże.
Nieprzykrzsięwm.panu[=królowi];odniósłszy
,areplikowawszyraz,nie
dokuczaywm.daley
.
Naktórychzpróźbwięceyminależy
,łatwiewm.samprzessiemożerozumieć23.
Azatemszczegółowewskazówkitaktycznezapewnićmiałyskuteczność
podejmowanychdziałań,zastąpić–choćbyczęściowo–bezpośredniosobisty
wpływZamoyskiegonamonarchę.
Tenskrótowyprzegląddalekijestodwyczerpanianiezwykleskomplikowa-
nejiinteresującejproblematykizwiązanejzfunkcjonowaniemmechanizmu
protekcyjnego,charakterystykąpodejmowanych–częstowielotorowo–starań,
któreprzynieśćmiałyakceptacjęipoparciepatrona,oraztaktykąiskuteczno-
ściądziałańtegoostatniego.Pragniemyjednakskoncentrowaćnasząuwagęna
stosowanejwtrakciezabiegówprotekcyjnychargumentacji,liczącnazaryso-
wanieprzyjejpomocywizerunkuklienta–atrakcyjnegozpunktuwidzenia
interesówpatrona.
Wargumentacjiludziproszącychoprotekcjęwątkamizdecydowaniedo-
minującymibyłyskarginazłąsytuacjęmaterialną(niezależnieodpozycjispo-
łecznejproszącego)orazwskazywanienazasługiuprawniającedooczekiwania
nagrody
.Stosunkoworzadkospotykamypodkreślanieprzezbezpośredniozain-
teresowanychzasługwymagającychspecjalnychkwalifikacji.WczasachBato-
regonaswojedokonaniahumanistycznezwracałnaprzykładuwagęsekretarz
królewskiTomaszOkuń,któryw1583r.przekonywałswegoprotektoraJana
TomaszaDrohojowskiego,żenabeneficiapublicazasługująici,którzyartibuspa-
cisexcellunt,proszącDrohojowskiego,żebymujakieśnspiritualebeneficiumwypra-
wiłuJM-ci”,adosamegokanclerzapisałwtedy:nJednootoidzie,abytamoja
pracagodnaWM.była,alegodnajest,gdyżztego,októręmmówię,zdroju
płynie,któremWM.gardzićniemożesz”24.
Interesującymiznaczącymtypemargumentacjibyłopodkreślaniekorzyści,
jakieZamoyskiodniesienaskutekspełnieniaprośbyzainteresowanego.Wtym
duchuwypowiadałsiękilkakrotniesekretarzkrólewskiMaciejKłodziński.
W1578r.,proszącoprezentęnaprobostwowChodlu,tłumaczył,żejestbez
dochodów,ratujągotylkoprzyjaciele,adziękiprobostwubędziemógłlepiej
23AZ635:JZdoTylickiego,Osieck18kwietnia1598.
24AJZIII830:OkuńdoDrohojowskiego,regest9marca1583;OkuńdoJZ,Warszawa
20marca1583.
