Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Sanacyjnafunkcjafinansówpublicznych
33
kaniedziaławsytuacjiwzględniestabilnychcyklikoniunkturalnych.Wwa-
runkachgwałtownegokryzysunastępujesilnadestabilizacjagospodarki,
charakteryzującasięskokowymspadkiemprodukcji,radykalnymwzrostem
bezrobocia,gwałtownymspadkieminwestycjiprywatnych,nagłymzmniejsze-
niemdochodówpublicznych.Tymnegatywnymzjawiskomtowarzyszązreguły
zjawiskakryzysowewsektorzebankowymiszerzejwsektorzefinansowym.
Symptomamikryzysówbankowychsązwłaszcza:gwałtownyspadekwartości
rynkowejaktywówbankowych,zawieszenieregulowaniazobowiązań,„run”
wierzycielinabanki,upadłośćbankówitd.Wymienioneprzykładowezjawiska
niesączymśnadzwyczajnymwfunkcjonującejwedługcyklikoniunkturalnych
gospodarcerynkowej,zwłaszczajeżelizmianytrendówwzrostowychczyspad-
kowychrozłożonesąwśrednimlub(i)dłuższymczasie.Wtakichsytuacjach
możnaanalizowaćtradycyjnefiskalnenarzędziastabilizacjigospodarki.Inaczej
jednakjest,jeżelisiłazmianiichgwałtownośćwywołujązjawiskakryzysowe.
Kolejnymargumentemzanowympodejściemdofunkcjifinansówpublicz-
nychsąinstytucjonalneprzyczynykryzysugospodarczego.Ujawniłysięonena
rynkachfinansowychistosunkowoszybkoprzeniosłynarealnąsferęgospodar-
ki.Pierwszeocenykryzysufinansowegowskazująwyraźnienaniedostatki
(zawodność)instytucjipaństwowychwichregulacyjnejroliwzględemmecha-
nizmurynkowego.Zawodnośćpaństwanotowanotakżewewcześniejszych
okresach,aleobecnaskalaspustoszeńpowstałychnaskutekniesprawności
instytucjiregulacyjnychinadzorczychzmuszadonowegospojrzenianasta-
bilizującąrolępaństwaprzywykorzystaniufinansówpublicznych.
Potrzebaweryfikacjifunkcjifinansówpublicznych,zwłaszczafunkcjistabi-
lizacyjnej,wynikarównieżzpostępującegoumiędzynarodowieniaprocesów
gospodarczychorazichglobalizacji.Otwierającesięgranicepowodują,że
gospodarkapoddawanajestsilnymszokomzewnętrznymożnymcharakterze,
którychskutkisątrudnedoopanowaniaprzezrządykrajoweprzywykorzysta-
niufinansówpublicznych.Krajoweśrodkifinansowe(budżetowe),koniecznedo
stabilizowaniagospodarki,mogąokazaćsięniewystarczające.Wyłaniasięstąd
potrzebanowegopodejściadofinansówpublicznychiwyodrębnienianowejich
funkcjifunkcjisanacyjnej.
4.Istotairangasanacyjnejfunkcjifinansówpublicznych
Kryzysywgospodarcerynkowej,zwłaszczakryzysybankowe,niesązjawi-
skaminadzwyczajnymi
2.Przeciwniesąonetrwałymelementemmechanizmu
rynkowego,sąprzejawemzawodnościrynku.Jeżeliskalakryzysuijego
2WedługobliczeńM.Iwanicz-DrozdowskiejiR.Bartkowiakawlatach1975–1997doszło
do54kryzysów,wtym12wkrajachuprzemysłowionychi42wkrajachrozwijającychsię
(M.Iwanicz-Drozdowska,R.Bartkowiak,Historiakryzysówbankowych,[w:]Kryzysybankowe.
Przyczynyirozwiązania,red.M.Iwanicz-Drozdowska,PWE,Warszawa2002,s.49).