Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przyjaźniekobiecewsytuacjinawiązywanianowychzwiązkówromantycznych
2020Płećwbadaniachspołecznych
Elementpłci,wiekuczyrasypojawiłsięwnaukachspołecznychwsku-
tekzmianyukładusiłwspołeczeństwachzachodnich,kiedywdrugiej
połowieXXwiekudogłosudoszłygrupymniejszościowe,tojestAfro-
amerykanie,osobynieheteronormatywneczy-cojestnajistotniejsze
dlaponiższychrozważań-kobiety,skutkującpowstaniemwomen’s
studies.Interdyscyplinarnadziedzinanaukspołecznych,jakąsąstudia
nadkobietami,pojawiłasięwlatachsiedemdziesiątychwStanachZjed-
noczonych(Bradley2008:27).Odróżnieniekonstruktówspołecznychod
kategoriibiologicznychpoprzezwprowadzeniepojęciagender,czylipłci
społeczno-kulturowej,otworzyłodrogędobadańnadkulturąznowej
perspektywy.Wcześniejszespojrzenienapłećwujęciufunkcjonalistów
skupiałosięnaspecjalizacjirólwrodzinie.PrzedstawicieltejteoriiTalcott
Parsonstwierdził,żewspołeczeństwieindustrialnymjestkonieczny
podziałobowiązków,któryprzypisujesferędomukobiecie,asferępracy
mężczyźnie(Bales,Parsons1956).Takipodziałniósłzasobąspecjalizację
obupłci,czylimężczyźnibylinaturalnieagresywniiracjonalni,akobie-
tyemocjonalneiopiekuńcze.Teoriatasłużyłazastanemuporządkowi
społecznemu,gdyżwspierałamodel,wktórymkobietybyłyzamknięte
wsferzeprywatnej,imogłyspełniaćsięwyłączniewrokumatkiiżony.
Zostałotookreśloneterminemgendersystembędącym„systememprak-
tykspołecznychwdanymspołeczeństwie,którystanowi,żeludziesą
różniwspołecznieznaczącysposób,inapodstawietejróżnicyorganizuje
relacjenierówności”(Ridgeway,Smith-Lovin1999:191).Natymetapieteo-
retycyuznawalijeszcze„naturalność”płciciałabiologicznegojednostki.
WlatachosiemdziesiątychbiolożkaLyndaBirkezakwestionowała
tenstanrzeczy,udowadniając,żenakształtludzkiegociałabardzoduży
wpływmakultura(chociażbyokreshistoryczny),wktórejczłowiekżyje.
Podobnetezygłosilipoststrukturaliści,tacyjakMichelFoucault,mówiąc
osposobach,wjakiróżnieksperciaktywniekształtująramynormalności
wkategoriachpłciitożsamości.Jednymznajnowszychetapówrozwoju
myślifeministycznejsąteorieperformatywnościstworzoneprzezJudith
Butler.Stwierdziłaona,żezarównopłećspołeczno-kulturowa,jakibio-
logicznaniesąstałeidanezgóry.Jednostkawkażdejchwilinanowo
odgrywaswojąpłeć,wpisującsięwschematyuznawaneprzezspołe-
czeństwo.Istniejązatemaktytransgresji,wktórychjednostkaprzezswój
ubiórlubzachowanietworzyperformanceinnyoddotychczasowego,
19
