Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WPROWADZENIEDOTOMUII
Orientacjaromańska,wyeksponowanawniniejszymtomie,jest
woczywistysposóbniejednorodnaimazapodstawękryteriagłów-
niegeograficzno-językoweprzypewnymudzialepolitycznychlPełna
konsekwencjawutrzymaniutychostatnichwodniesieniudoEuro-
pywczesnonowożytnejjestpraktycznieniemożliwa,jeśliwziąćpod
uwagęchoćbyskomplikowaniewładztwahabsburskiego(któregoróż-
neczęściskładoweuwzględniamywobutomachnaszegodyptyku),
płynnośćgranicpolitycznychczyteżzmiennekolejemilitarnegopro-
gresuimperiumottomańskiego(zasadniczopominiętegowtejsynte-
zie)lZdrugiejstronyjednakwłaśniekryteriumpolityczneskłoniłodo
niewyodrębnianiaproblematyki,którą-zaWładysławemPanasem-
możnabynazwaćnkomparatystykąwewnętrzną”4,choćwkolejnych
tomachseriiznajdzieonaoczywiściemiejscewrozmaitychoświetle-
niachszczegółowychlOprzestrzeniromańskiejmyślimywięctutaj
główniewperspektywiejęzykowej,wodniesieniudołacinyjakoźró-
dła,aleteżkryteriumlJużbowiemDantewDevulgarieloquentia,ana-
lizującrozmaitedialektyijęzykiromańskie,uznałichsekundarność
izarazempodrzędnośćwzględemmowyłacińskiej,którąpostrze-
gałjakomediumponadczasowe,łączącenarodyiwpewnymsensie
sztuczne,wyabstrahowanezwielościpraktycznychjęzykówcodzien-
nejkomunikacjilGramatykai-wedleinterpretacjiDantego-swoista
selektywnośćłacinydecydowałyojejregularnościiczyniłyinstru-
mentemwyrafinowanym,odpowiednimdlanajwiększychpoetówlAle
teżwzórteninspirowałmarzenieautoraBoskiejKomediiostworzeniu
nidealnego”językawernakularnego,możliwienajbardziejzbliżonego
doklasycznegomodelu5lTonatejpodstawierozwijasięweWłoszech,
alerównieżwinnychkrajachPołudnia,elitarnyidiomkulturowo-lin-
gwistyczny,linguacortegiana,fascynującypolskichhumanistów,gdy
4W
lPanas,Opograniczuetnicznymwbadaniachliterackich,w:Wiedza
oliteraturzeiedukacja.KsięgareferatówZjazduPolonistów,Warszawa1995,redl
TlMichałowska,ZlGoliński,ZlJarosiński,TowarzystwoLiterackieimlAlMickie-
wicza-IBLPAN:Warszawa1996,sl607l
5ClCaruso,AlLaird,Introduction:TeItalianClassicalTradition,Langu-
ageandLiteraryHistory,w:ItalyandtheClassicalTradition.Language,Tought
andPoetry1300-1600,redlClCaruso,AlLaird,Bloomsbury:London-NewYork
2013,sl4-5l
~9~