Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Założeniateoretyczno‑metodologiczneimotywacjebadawcze
środowiskideologicznych,lecztakżeograniczeniamistawianymiprzez
instalowanywkrajureżimpolityczny-wformęwzględnejautonomii
narodowo-kulturalnej.Byłaonasolidnąramądoodbudowypodstaw
egzystencjimaterialnej,kulturyoraz-cobyłoswoistymewenementem
wówczesnychrealiachustrojowych-zróżnicowanejscenypartyjnej.
UstanowieniesamorządnościstworzyłoteżdlaŻydów-skłonnych
niekiedyzpowodutragicznychdoświadczeńwojennychdonucieczki
odgrupy”pochodzenia
6
-pewienpunktodniesieniadoocenywłasnej
sytuacji.Miałaonawpływnakształtowaniesiępostawidziałańtych
jednostek,utożsamianiesię,bądźnie,zzespołemnormiwartościspo-
łecznościobjętejautonomią,prowadzącostateczniedosamoidentyfika-
cjitychosób.Samorządnośćinstytucjonalnanietylkowięcstanowiła
prawneiadministracyjneramydlaspołecznościżydowskiej,aleuzu-
pełniałaiwzmacniałajejodradzaniesięipowojennetrwanie.
Autonomianarodowo-kulturalna,różneopcjetożsamościoweiru-
chymigracyjnepolskichŻydów,sprzęgniętezukłademwzajemnych
odniesieńwiększościzmniejszościąorazetapowościąpowojennejhi-
storiiPolski,niemogłyujśćuwadzebadaczy.Zainteresowanietym
okresemwdziejachpolskichŻydówwymagałojednaknabraniadoń
większegodystansuczasowego,abyndzisiaj”stałosięnwczoraj”.Spoj-
rzeniazodleglejszejperspektywyhistorycznejniewymagałnatomiast
tematHolokaustu.Jegoskalaiwyjątkowośćustanawiaływręczimpe-
ratywbadawczy,polegającynapełnymzobrazowaniubezprzykładnej
zbrodninaŻydach.ZbadaniecałokształtuZagładymiałoposłużyć
równieżdoopracowaniadziejówhitlerowskiejokupacjiziempolskich,
aponadtodostarczyćdowodówwprocesachsądowychtoczonychprze-
ciwkozbrodniarzomwojennym.
Podjętejzpotrzebychwiliizobowiązańmoralnychwobecpomor-
dowanychtematyceHolokaustu
7
towarzyszyłybadanianaddziejami
6
nPostawąucieczkiodgrupy”nazwałaIrenaHurwic-Nowakowskachęćze-
rwaniaprzezŻydówzwiązkówześrodowiskiemswojegopochodzenia.I.Hurwic-
-Nowakowska,Żydzipolscy(1947-1950).Analizawięzispołecznejludnościżydowskiej,
Warszawa1996,s.90,140.
7
Gromadzeniem,inwentaryzacją,opracowywaniemiredagowaniemmateria-
łówdokumentującychdoświadczeniawojennepolskichŻydówzajęłasiępowołana
w1944r.CentralnaŻydowskaKomisjaHistoryczna,przekształconapotrzechlatach
wŻydowskiInstytutHistoryczny.Więcejnatematobuinstytucjim.in.w:N.Grüss,
11
