Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wszelkichinformacjidotyczącychArmiiCzerwonejorazsprawwojskowych
(mobilizacja,demobilizacja,planyoperacyjnenawypadekkonfliktuzbroj-
negoetc.)
19
,jednakwmeldunkachprzesyłanychdocentraliOddz.IISG
znajdowałosiędużomateriałównatematówczesnejsowieckiejrzeczywi-
stości,kampaniipolitycznych,terrorze,konsekwencjachsowieckiejpolityki,
stosunkuspołeczeństwa,zarównodorepresji,jakiwszelkichkampaniipro-
pagandowychetc.
Jakwskazujepismoszefareferatu„Wschód”kpt.JerzegoNiezbrzyckiego
20
doszefaOddz.IISGpłk.TadeuszaPełczyńskiego,dosłużbywywiadowczej
natereniesowieckimniebyłozbytwieluchętnych:„Wśródkorpusuoficer-
skiegopanujestrasznezniechęceniedosłużbywywiadowczej,niktniechce
angażowaćsiędotejpracyinaprawdępotrzebaszukaćjednostek,którezgo-
dziłybysięnapoświęcenieswojejprzyszłości,atojestcoraztrudniej,gdyżlu-
dzie–zmądrzeli”
21
.StądwZSRSinaUkrainiezróżnymskutkiemudawało
sięumiejscowićplacówkiwywiadowcze.Jakośćichpracybyłaróżna,np.pla-
cówkaZ.12(ZofiaWięckowska)niczymspecjalniesięniewykazała,oprócz
opisywaniasytuacjiwewnętrznejkonsulatuiużalaniemsięnaswojegoszefa,
StanisławaSośnickiego.KierownikplacówkiH.5,por.StefanKasperski(Al-
bertRan),zostałaresztowanywMoskwiepodczasprzejmowaniamateriałów
szpiegowskich.Wykazałsięamatorszczyzną,wmomenciezatrzymaniamiał
przysobiekalendarzykztelefonamidocentraliOddz.IISGoraznazwiskami
oficerów„dwójki”,m.in.JerzegoNiezbrzyckiegoiJanaUrjasza.Zkoleibar-
dzowysokobyłocenianymjrLudwikMichałowski(LeonMichałowski,ps.
ZygmuntSchmidt).Wielebogategowtreść(choćniestrictewywiadowcze-
1111111
19
T.Kmiecik,SztabGeneralny(Główny)WojskaPolskiegowlatach1918-1939,Słupsk2005,s.107.
20
JerzyAntoniNiezbrzycki(1901-1968)–funkcjęszefareferatu„Wschód”pełniłwlatach
1931-1939.Wcześniejm.in.kierowałplacówkąwywiadowcząO.2wKijowie(1928-1930).
Wczasiewojnyipowojnieprzebywałnaemigracji.ZmarłwUSA.Byłcenionymsowieto-
logiemipublicystą(ps.RyszardWraga,WincentyMaliniak).Szerzejnt.jegodziałalności
zob.A.Krzak,KapitanJerzyAntoniNiezbrzycki,„RocznikArchiwalno-HistorycznyCentral-
negoArchiwumWojskowego”2009,nr2/31,s.300-310;M.Ławrynowicz,JerzyAntoniNie-
zbrzycki(1901-1968).Przyczynekdodziałalnościdyplomatycznej,wywiadowczejipublicystycznej,
[w:]PolskadyplomacjanaWschodzie...,s.327-332.Zob.także:T.Wolsza,Zażelaznąkurtyną.
EuropaŚrodkowo-Wschodnia,ZwiązekSowieckiiJózefStalinwopiniachpolskiejemigracjipolitycz-
nejwWielkiejBrytanii1944/1945-1953,Warszawa2005,passim.Zob.takżeteczkępersonalną
JerzegoNiezbrzyckiego:CentralneArchiwumWojskowewWarszawie(CAW),Aktaperso-
nalneoficerów,sygn.1769/89/3673.Materiałyodnoszącesiędojegodziałalnościemigracyjnej
sąprzechowywanewzespoleArchiwumRyszardaWragi(AntoniegoJerzegoNiezbrzyckie-
go)znajdującymsięwInstytucieJózefaPiłsudskiegowAmerycewNowymJorku.
21
AAN,SG,sygn.IV/5,b.p.,dok.8,PismoJ.NiezbrzyckiegodoT.Pełczyńskiego(niemapod-
pisu,zkontekstuwynika,ktobyładresatemidokogoskierowanopismo),15X1931r.
11
