Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
StanisławLeszekStadniczeńko
nalsząformąjestwspólnotarodzinna”5.S.Weilpodnosi,żenajgłębsząpodstawą
prawczłowiekajestzobowiązaniewobecdrugiego,jegożycia,wolności,powołania
społecznego,braterstwa,solidarności.Wrazzrozumieniemrelacjimiędzyprawem
apowinnością,wktórympierwszeństwoprzyznajesiępowinności,uznanietego,
conależneinnym(itojestwistocieichprawo),np.dzieciom,starcom,powracatu
relacjaludzka6).
2
Pozycjadzieckajakoczłonkarodzinyorazspołeczeństwaprzeszładługądrogę,
abydziśmożnabyłomówićotakszerokimzakresieprawiobowiązków,wtym
związanychzwłaszczazwładząrodzicielską.Szczególnienatlehistorycznym
należydocenićstandardyochronydzieciwypracowaneprzezostatniedziesię-
ciolecia.Ponadto,obserwującwspółczesneproblemyspołecznenietylkowskali
mikro,oczywistestajesię,żepozaprzyjęciempewnychstandardównależydbać
oichegzekwowanie.Tojestnajpilniejszyproblemnaszejcywilizacjiwrozwoju
pozycjidziecka.Wydajesięzasłusznezwrócenieuwagi,iżnajdonioślejszezmiany
wodniesieniudoinstytucjiwładzyrodzicielskiejwrazzpojawieniemsiękody-
fikacjiKodeksuNapoleona,KodeksuCywilnegoKrólestwaPolskiego,Austriac-
kiegoKodeksuCywilnego(ABGB),NiemieckiegoKodeksuCywilnego(BGB).
Stanowiąoneistotnywyłomwmonoliciewładzyojcowskiej,przyznającupraw-
nieniamatceorazwprowadzającpublicznąkontrolęwykonywaniawładzyrodzi-
cielskiej.W.L.Jaworskipisał,że:nwładzarodzicielskastajesięcorazbardziej
chorągwiąpowiewającąnaruinachfeudalnegozamku.Zpraważyciaiśmierci,
któresłużyłoojcunaddzieckiem,pozostałoprawokaraniaograniczoneprawem
karnym,nadzoremsąduopiekuńczego,możnościązastąpieniaojcaprzezzakład
publiczny”7.
Kodyfikacjanapoleońska8jakofundamentprawarodzinnegotraktowałaidee
trwałościinienaruszalnościrodzinylegalnejorazsilną,patriarchalnąwładzę
ojcawrodzinie.Przejawemzwłaszczapierwszejzzasadbyłarażącadyskrymi-
nacjadziecipochodzeniapozamałżeńskiegoorazzakazposzukiwaniaojcostwa
wyrażonywart.340Kodeksu.Kodeksposługiwałsięzasadąślubnegopocho-
5S.L.Stadniczeńko,Warszawa2015,s.37in.
6S.Weil,Laprimaradice.Preludioadunadichiarazionedeidoveriwersolakreaturaumana,
EdizionidiComunitd,Milano1973,s.9.
7Za:M.Sieja,InstytucjawładzyrodzicielskiejnaddziećmiślubnymiwokresiezaborówiwPol-
sceniepodległej,nActaUniversitasWratisleviensis.Prawo”,2004,nr210,s.146.
8A.Korzeniewska,PraworodzinnewKodeksieNapoleona,nStudiaWarmińskie”,t.39,2002,
t.39,s.297-307;J.Kodrębski,Rodzinawrewolucjifrancuskiej,nActaUniversitasLodziensis.Pra-
wo”1994,nr61,s.33-41.
16
