Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wtymosieroconymstanie
KorekturapruskaodgrywaławażnąrolętakżepozagranicamiPrus
Królewskich,bowiempolskieprawoziemskieodczasówKazimie-
rzaWielkiegoniezostałoskodyfikowaneinieposiadałozasadniczo
ustawowouregulowanegoprawaspadkowego,stądwtychsprawach
musiałosięrządzićprawemzwyczajowym.Przyjąćnależy,żeprawo
tozewzględunawieleciekawychpunktów(np.ograniczeniepraw
spadkowychkobiet,rozróżnieniemajątkuojczystego,macierzystego
czyteżnabytego)zaczęłobyćużywanetakżeprzezszlachtępolską.
StądwXVIIwiekuzaczętojeuwzględniaćwprawodawstwiekoron-
nym,azczasemodgrywałonawetrolęprawaposiłkowego.Wkolej-
nymstuleciuzaśKorekturapruskabyłajużpowszechnieużywana
worzecznictwietrybunalskim
22
.
Wartonadmienić,żenaczęściobszarówwłączonychdoKorony,
aobejmującychziemieukrainnetużprzedzawarciemuniilubelskiej,
obowiązywałtzw.StatutWołyński,zatempoddanymodyfikacji
IIStatutlitewski
23
.Byłtobowiemobszar,którypoinkorporacjido
KoronyKrólestwanasejmielubelskimw1569r.zastrzegłsobie,że
prawemobowiązującymnatymtereniepozostanienadalIIStatut
litewski-prawotostosowanebyłotutajażdodrugiejpołowyXVII
wieku,kiedytoIIStatutzostałzastąpionyprzepisamiIIIStatutu
ipełniłfunkcjęprawaposiłkowegowsądachkoronnychzTrybuna-
łemwłącznie.
Pozawymienionymiformamiprawaświeckiegonaobszarzedaw-
nejPolskiobowiązywałotakżeprawokościelneimiałoonowpływna
strukturyprawnedotyczącemałżeństwa,awięcjegozawarcie,trwa-
nieczyteżunieważnienie
24
.
iprawapolskiego,Warszawa1994,s.190.Zob.teżJ.Michalski,Studianadreformąsądow-
nictwaiprawasądowegowXVIIIw.,Wrocław-Warszawa1958.
22Por.Z.Zdrójkowski,Korekturapruska-jejpowstanieł,s.126-127:badacznad-
mieniaowielkimdzieleMikołajaZalaszowskiegoJusRegniPoloniae(1699-1702),które
wdużejmierzeuwzględniałoprzepisyKorekturypruskiej.Zalaszowskiomówiłpol-
skieprawocywilne,którezestawiłparalelniezkonstytucjamisejmowymi,Statuami
litewskimiiKorekturąpruską,ztejostatniejzaśwykorzystałpostanowieniadotyczą-
ceinstytucjidawności,darowizny,opiekiitestamentu,przygotowywaniainwentarza,
spadku,dziedziczeniaustawowego,poręki,atakżenaruszeniagranic.
23Por.J.Pielas,Podziałymajątkoweszlachty…,s.19-20;J.Bardach,StatutyWielkiego
KsięstwaLitewskiego…,s.773;B.Sekściński,StatuswdowynaLitwiewświetlepostanow-
ieńprzywilejówziemskich,uchwałsejmowychistatutówlitewskich(XIV-XVIw.),„Studia
PrawniczeKUL”2012,nr4,s.139;S.Godek,Elementyprawarzymskiego…,s.63;J.Bar-
dach,Statutylitewskieapraworzymskie,[w:]J.Bardach,M.Kuryłowicz,Pomnikiprawa
dobyRenesansuwEuropieŚrodkowo-Wschodniej,Warszawa1999,s.86-87;S.Grodziski,
zdziejówkodyfikacjiprawanaUkrainie,CPH1970,t.22,z.2,s.235-245.
24Por.E.Dubas-Urwanowicz,Oprawiewświeciekobiet…,s.57-58.
60
