Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wtymosieroconymstanie
rafiijednejzestron,wtowarzystwieprzynajmniejdwóchświadków.
Jeślizwiązekzostałzawartyniezgodniezformułamiwskazanymi
przezSobórTrydencki,uznawanogozatzw.małżeństwopotajem-
ne(matrimoniumclandestinum),którewświetleprawakanonicznego
pozostawałonieważne.Ważnośćzachowywałyjedyniezwiązkiza-
wartewtensposóbprzeddniemrozpoczęciasoboru.Wartojednak
podkreślić,żepomimozakazówkościelnychmałżeństwapotajemne
byływciążzawieraneinadalcieszyłysiępopularnościąszczególnie
wśródbogatejszlachty,gdzieniejednokrotniejednazestronwno-
siładużomniejszymajątek,comogłowywołaćniepożądanąreakcję
środowiska.Częstochodziłotakże,jakwskazujeMarzenaLiedke,
oprzeprowadzenieceremoniiwmniejspektakularnysposób.Tak
uczynilim.in.MichałKazimierzOgiński(zm.1800)
29
iJózefaAlek-
sandrazCzartoryskich(zm.1798)
30
,wdowapoMichaleAntonimSa-
pieże(zm.11X1760)
31
,podkanclerzymlitewskim.Stałosiętakdlate-
go,żemałżonkowieobawialisięgwałtownejreakcjinaswójzwiązek
zestronySanguszków,zktórejtorodzinypochodziłJózefPaulin
(zm.1781)
32
,ówczesnymarszałeknadwornylitewski,kandydatdo
rękiJózefyAleksandry,któryostateczniezostałodtrącony
33
.Warto
zaznaczyć,żetegotypumałżeństwamusiałybyćzjawiskiemnatyle
29MichałKazimierzOgiński(zm.1800)-hetmanwielkilitewskiiwojewoda
wileński,poeta,pisarz.Typoświeconegomagnata,którydoskonalegospodarował
wswychdobrach,wznoszącwielemanufaktur;zob.W.Kalwat,MichałKazimierz
Ogiński(1730-1800)-hetmanwirtuoz,15.09.2007,PasażWiedzy.MuzeumPałacuKró-
laJanaIIIwWilanowie,https://www.wilanow-palac.pl/michal_kazimierz_ogin-
ski_1730_1800_hetman_wirtuoz.html[dostęp:17.05.2020].
30JózefaAleksandrazCzartoryskichOgińska1v.Sapieżyna(zm.1798)-córka
MichałaFryderykaCzartoryskiego(zm.1775),od1752r.kanclerzawielkiegolitewskie-
go,iEleonoryMonikiWaldsteinówny(zm.1798),od1748r.żonaMichałaAntoniego
Sapiehy(zm.1760),podkomorzegolitewskiego.Pojegośmierciw1761r.zwoliojca
wyszłaporazkolejnyzamąż,tymrazemzaMichałaKazimierzaOgińskiego(zm.
1800),hetmanawielkiegolitewskiego.W1775r.odziedziczyłamiastoSiedlcezprzy-
ległymifolwarkami,wpływającnaznacznyjegorozwój.
31MichałAntoniSapieha(zm.1760)-wojewodapodlaski,późniejpodkanclerzy
litewski,synAleksandraPawła(zm.1734),marszałkawielkiegolitewskiego,iMarii
KrystynydeBéthune(zm.1721).JegobraćmibyliKazimierzLeon(zm.1738),starosta
wołpieńskiod1727r.,aod1735r.wojewodabrzeskolitewski,orazJózefStanisław(zm.
1754),biskupkoadiutorwileński.
32JózefPaulinSanguszko(zm.1781)-od1760r.marszałeknadwornylitewski,
od1768r.marszałekwielkilitewski.NajstarszysynPawłaKarola(zm.1750),od1734r.
marszałkawielkiegolitewskiego,iBarbaryUrszulizDuninów.W1774r.poślubił
AnnęCetnerównę,zktórąmiałsynaRomana(zm.1790).
33Por.M.Liedke,RodzinamagnackawWielkimKsięstwieLitewskimwXVI-XVIII
wieku.Studiumdemograficzno-społeczne,Białystok2016,s.61.
62
