Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wipowaniuBatalionuWarszawskiego8.Zapotrzebowanienapracę
dziewczątbyłodużeipraktycznieodrazurealizowane.Starszepraco-
waływkoszarach,młodszezajmowałysięszyciemizbieraniemekwi-
punku.Niektóreotrzymywałyzaszczytnezadanieprzechowywaniabro-
niitajnychdokumentów.Wandadoznaławówczassrogiegozawodu,gdy
wewrześniuBatalionwyruszyłnafrontzkategorycznymzakazemprzyj-
mowaniakobietdosłużbyliniowej.Rozkaztenniezniechęciłjednakani
młodejGertzówny,aniwieluinnychjejrówieśnic,którewstępowałydo
wojskawmęskimprzebraniu.
Wandajednakwmęskimprzebraniumogłazostaćłatworozpozna-
na,wzwiązkuzczymniemogłazgłosićsiędosłużbytakjakwieluczłon-
kówskautinguiKonfederacji,którzyjużrozpoczęlipracęwLegionach.
Należałowykorzystaćwięcinneznajomościdopółoficjalnegoprzedosta-
niasiędoLegionów.DrużynowaJaninaNadratowska,znającmarzenia
swojejpodopiecznej,skontaktowałaWandęzpodoficeramizajmujący-
misięrekrutacjądoIIBrygady9.WkamuflażupomagałyWandziekole-
żankizdrużyny,któredostarczyłymęskieubranieizajęłysięfryzurą.
KiedyWandaGertzzobaczyłasięzobciętymiwłosamipoczuła,żenie
maodwrotu.Zbijącymsercemwyszłanaulicę.Tegosamegodniaotrzy-
małalistpolecającyzpaszportemnanazwiskoKazimierzŻuchowicz.
Zgłosiłasięznimnakomisjęrekrutacyjną10.Nadrugidzieńwrazzin-
nymiochotnikamipomaszerowałanapociągdoLublina.
WLubliniemłodadziewczynaporazpierwszyprzeżyłarozczarowa-
nierzeczywistościąwojenną.Koszaryzpowybijanymioknami,brak
sienników,zimnoibrudodtądmiałybyćdlaniejchlebempowszednim.
Nietobyłojednaknajgorsze.Każdyzrekrutówmiałprzejśćoględzinyle-
8
BatalionWarszawskizłożonybyłzzaprzysiężonychizdolnychdosłużbyczłonków
POW
.PodkomendąporucznikaŻulińskiego22sierpnia1915r.wyruszyłzWarsza-
wyi29sierpniapołączyłsięzIBrygadąLegionów.
9
SPP
,sygn.TP
.1/35,WandaGertz.WandaGertzówna(KazikŻuchowicz),wspom-
nienia,maszynopis,s.2.
10
WartykuleFeminaPatriaeDefensorpoświęconymMuzeumWojskowejSłużbyPo-
lekwToruniunastronieinternetowejFundacjiArchiwumPomorskieAKpodana
jestinformacja,jakobyWandaGertzużywałanazwiskaipaszportuswojegokuzy-
naKazika.JednakwspomnieniaGerztównytejinformacjiniepotwierdzają.Zob.
http://w.icm.edu.pl/ak/jk/jk-femina.htm–stannadzień4II2009r.
13
