Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ԅSkutkizdjęciaurbanistycznegogorsetu
WARSZAWA|Pzestrzeńiarchitektura
N
włączenieprzedmieśćwgraniceWarszawy.
owasytuacjapolitycznaumożliwiładziałaniamającenaceluDrozluźnienie
pancerza”,wjakimznajdowałosięmiasto.Jeszczeprzedkońcempierwszej
wojnyświatowejuzyskanozgodęwładzniemieckichnaadministracyjne
Jużnaprzełomie1915i1916rokuZarządMiejskizleciłopracowanieurbani-
stycznegoplanurozbudowymiasta,a8marca1916rokuwypowiedziałsięstanowczo
zaprzyłączeniemprzedmieść.8kwietnia1916rokugenerał-gubernatorBeseler
podpisałdokumentoinkorporacjiprzedmieść.Władzemiejskiepowołałyspecja-
listycznąkomisjęwceluokreśleniaprzyłączonychobszarów,anastępniezwróciły
siędoKołaArchitektówoprzygotowaniezałożeńdoplanuzagospodarowania
miastawnowychgranicach.Wskładzespołuodpowiedzialnegozarealizacjętego
przedsięwzięciaweszliznaniidoświadczeniarchitekci:TadeuszTołwiński,Karol
Jankowski,JanHeurich,FranciszekLilpop,CezaryRudnickiiStefanSzyller.
Opracowanyprzeznichprogramzostałzaakceptowanyprzezmagistratistałsię
wiążącydlapowołanegow1917rokuBiuradosprawRegulacjiiZabudowyMiasta,
którymkierowałinżynierWładysławMichalski.
Przyłączoneprzedmieściazajmowałyłączniepowierzchnię8210hektarów;mia-
stopowiększyłozatemswójobszarponadtrzyipółkrotnie:z32,7km²w1914roku
do114,8km²w1917roku(pomiarynieuwzględniająobszaruWisły).Miastu,
któredotychczasbyłopodzielonena15komisariatów(IKrakowskiePrzedmieście,
IIStareMiasto,IIILeszno,IVMuranów,VPowązki-Marymont,VITowarowy,
VIIMirowski,VIIIGrzybowski,IXUjazdowski,XOrdynacki,XIKoszyki,
XIIRatuszowy,XIIISolec,XIVPraga-PółnociXVPraga-Południe),przybyło
kolejnych11komisariatów,utworzonychnaterenachprzyłączonychprzedmieść:
XVIMokotów,XVIIGrochów,XVIIIGolędzinów-Pelcowizna,XIXKoło-
-Budy,XXSielce,XXICzerniaków-Siekierki,XXIIWola,XXIIICzyste,XXIV
Targówek,XXVNoweBródno,XXVIMarymont
4
.
WartowtymmomenciewziąćdorękiplanprzedwojennejWarszawyizloka-
lizowaćposzczególnedzielnice.LiniaWisłydzielimiastonaczęśćprawo-ilewo-
brzeżną.WczasachDrugiejRzeczypospolitejkondycjaifunkcjeposzczególnych
dzielnicróżniłysięczęstoodichwspółczesnegowizerunku.
Naprawymbrzegu,czylinaPradze,wczęścipółnocnejleżałydzielnicebiedne
iperyferyjne,gdziemieszkałaubogaludnośćrobotnicza;byłyto:Targówek,Bródno,
24
