Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DariuszRymar:Muzykajakodialog...
21
RównieżArystoteleswPolitycezwracałuwagęnarolęedukacjimuzycznej:
nzdolnośćosądzaniapięknaiwłaściwegoradowaniasięnim,poprzezkształce-
nie,rodzisięwmłodości(dunasthaidetakalakrineinkaichaireinorthôsdia
tênmathêsintêngenomenênentêneotêti)”25.
Muzykabowiem:n[...]posiadazdolnościpewnegowpływanianamoralne
kształcenieduszy26”.Chwilępotymdodaje:nZdajesięteżistniećpewnepo-
krewieństwomiędzydusząaharmoniamiirytmami,stądwielufilozofówtwier-
dzi,żeduszatoharmonia,inni,żezawierawsobieharmonię27”.
*
*
*
CyprianK.NorwidzauważałjużwdrugiejpołowieXIXwiekunasilające
siętendencjeaksjologicznegoredukcjonizmuwsferzekultury.Wkrótkimeseju
Asocjacja,ilośćijakośćpoetawskazałniebezpieczeństwowypieraniajakościo-
wegowymiarutwórczościprzezłańcuchypozornychzwiązków:nAsocjacja
jakoasocjacjajesttomnogość,jesttoliczba,jesttowielkość.Mnogość,liczba,
wielkośćmożebyćtylkozasadąiprawemtam,gdziejakościniema.Trzebaby
więcnaprzódwszystkiejakościznieść,ażebyilośćprawembyła28”.
Myślenieasocjacyjneprzekreślamyślenieteleologiczne;implicitejegoce-
lemjestlikwidacjacelów:nZakładaniecelów,któreumarzadążnośćdocelów,
jestsamobójstwemcelów29”.Izarazdodaje,że:nTylkobardzopierwotnie1
naiwnaalbobardzoostatecznie1zepsutanieznajomośćczłowiekamożesobie
wyobrażaćasocjacjęjakocel30”.
Wilościowymmodelukulturyprzeciętnośćmatendencjędorugowania
głębszychprzejawówducha.Najbardziejniebezpiecznejestzagubienieaksjolo-
gicznychkryteriów.Bliskinaszejkulturzepostulatwolnościmożewistocie
oznaczaćwolnośćsamozwańczychntwórców”odumiejętnościitalentu.Hiper-
pluralistycznemyślenieodżegnującesięodwartościowaniajestwewnętrznie
sprzeczne.Sprowadzasiębowiemdozasady:wartościowejestniewartościowa-
nie.Wistociejesttomodyfikacjaparadoksukłamcy.Dajesięrozwiązaćprzez
zaprzeczenieczłonupierwszego:niejestprawdą,żewartościowaniejestnie-
wartościowe.Ponadtopostulatniewartościowaniajestsprzecznyznaturalnymi
skłonnościamiczłowiekadodokonywaniajakościowychwyborów.Powstajetu
25Arystoteles:Polityka,1340b38139.Napodstawietekstuoryginalnegowopracowa-
niuW.D.Ross;Aristotle:Politica.Oxford1957.
26Arystoteles:Polityka,1340b.Tłum.L.Piotrowicz.W:Arystoteles:
Dzieławszystkie.T.6.Warszawa1953,s.221.
27Ibidem.
28C.K.Norwid:Pismawybrane.Proza.WybrałiobjaśniłJ.W.Gomulicki.Warsza-
wa1983,s.409.
29Ibidem,s.410.
30Ibidem.
