Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
13
wcześniejszejpracyOrientalizm,uważanejdzisiajzajednąznajważniejszychpo-
zycji,któreukształtowałypierwszyetaprozwojuteoriipostkolonialnejlWedług
niego„OrientnietylkosąsiadujezEuropą;[lll]stanowiteżnajgłębszyinajczę-
ściejsiępowtarzającyobraz«obcych»weuropejskiejkulturzelDziękiOrientowi
zostałazdefiniowanaEuropa(czylidokładniejZachód)jakoprzeciwwagajego
wizerunku,idei,osobowościidoświadczenia”8lOrientalizm,rozumianywedług
SaidajakoprojektpisaniainauczaniaoraznaukowegobadaniaOrientu9,może
byćrównieżpojmowanyszerzejjakosystem
intertekstualnejsiecizasadiprocedur,któreregulująwszystkoto,comożezo-
staćpomyślane,napisanelubwyobrażonenatematOrientul[lll]każdazachod-
niapróba„poznania”lubbezpośredniegozajęciasięsprawamiświatanie-zachod-
niegojestzapośredniczona,jakutrzymujeJamesClifford10,przeztendencjędo
dychotomizacjizwiązkumiędzy„Okcydentem”i„Orientem”wopozycjęmy
-oni,anastępnieesencjalizacjępowstałychwtensposób„Innych”[lll]11l
Saidniepoprzestajenawyróżnieniudefinicjiorientalizmu,wykazujerów-
nież,żemożeonbyćrozumianyjakodyskurswznaczeniunadanymtemuter-
minowiprzezFoucaultal
Dyskursysą,wsamejrzeczy,ściśleuporządkowanymisystemamipoznawczymi,
którekontrolująidelimitujązarównotryb,jakisposobyreprezentacjiwda-
nymspołeczeństwielItak,dyskursykolonialnyiorientalistycznysątypowedla
aktywnościdyskursywnej,gdytylkoroszcząsobieprawodoprzemawiania
wimieniuniemegoinierozumiejącegoOrientulCzyniącto,bezlitośnieprzedsta-
wiajągojakonegatywny,niejawnyobrazlubjakozubożonego8Innego’zachod-
niejracjonalności12l
Problemreprezentacjiireprezentowalnościstałsięgłównymtematemeseju
GayatriChakravortySpivakCzypodporządkowaniinnimogąprzemówić?13,wktó-
rymrozważakwestię:„Czyhistoryk/badaczmożewogóleuniknąćprzedsta-
wianiasiebiejakoautorytatywnegoreprezentantaświadomościpodporządko-
wanych?Czyintelektualistatenpowinien«powstrzymaćsięodreprezentacji?»
[terminSpivak]lKtospośródintelektualistówjestprzygotowanydoreprezento-
8ElWlSaid,Orientalizm.ll,sl29-30l
9LlGandhi,Teoriapostkolonialna.Wprowadzeniekrytyczne,przełlJlSerwański,Poznań2008,
sl66l
10JlClifford,Kłopotyzkulturą,przełlSlSikora,Warszawa2000,sl278l
11LlGandhi,dzlcytl,sl73l
12Tamże,sl73l
13GlChlSpivak,Czypodporządkowaniinnimogąprzemówić?,przełlElMajewska,„KrytykaPo-
lityczna”2010,nr24/25,sl196-239l
