Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Wayang.Jawajskiteatrcieni
GwineilObokwielupracspecjalistycznychopublikowałmlinlartykułpodtytu-
łemPrehistorycznetypyludzkienaJawie38l
WpierwszychdekadachXXwiekujednymznajwiększychentuzjastówway-
anguwEuropiebyłEdwardGordonCraiglJegozainteresowanielalkamicie-
niowymimiałowymiarprzedewszystkimpraktyczny-eksplorowałichmożli-
wościruchoweiznaczeniawizualnelJakoredaktorTheMaskCraigpodpisywał
siępseudonimemJohnSemarnawiązująctymsamymdojednegoznajbardziej
charakterystycznychbohaterówwayangu,postacisłużącego-klownaSemara39l
Ichoćjegokoncepcjanadmarionetypowstaławcześniej,towjawajskimteatrze
cieniwayangkulitiklasycznymteatrzetańcawayangwongznalazłondosko-
nałe„potwierdzenieswojegonie-psychologicznegoteatru”40lSzczególnietaniec,
wktórymtancerzimitujęlalkę,stworzonąnawzórczłowieka,któraswoimiru-
chamipowinnanaśladowaćruchyludzkie,wydajesiębyćkwintesencjąteatralnej
wizjiCraig’a41l
PismaCraigadośćszybkodocierałydoPolskiichociażniemamyżadnego
potwierdzenia,byjegoartykułydotyczącewayangubyłyznaneówczesnymba-
daczom,towokresiemiędzywojennymrównoleglezaczęłypojawiaćsiępolskie
praceopisująceteatrjawajski42lTadeuszBiliński,omawiającprzedstawienie
wYogyakarciewystawionezokazjijubileuszukrólowejholenderskiej,bardzo
rzetelnieprzedstawiłgenezętegoteatru,opisałprzygotowania,kostiumyima-
kijażaktorów,samspektaklorazprzedstawianąhistorięlToprawdopodobnie
pierwszyopisprzedstawieniawayangwong,jakiznaleźćmożnawpolskimpi-
śmiennictwiel
AllaBaudjestzkoleiautorempełnejpoetyckiegopatosurelacjiztrwającego
trzydni,odszóstejranododziesiątejlubjedenastejwnocy„misteriumobrzę-
dowegoifantasmagorycznego”43nacześćsułtanaYogyakartylWjegotekście
pojawiająsięjawajskieterminy,takiejakkraton,alun-alunczypendopo,dlaów-
czesnychczytelnikówbędącesłowamiegzotycznymiinieznanymi,wprowadzają-
38JlZwierzycki,PrehistorycznetypyludzkienaJawie,„WiadomościMuzeumZiemi”1948,druk
1949,tl4l
39PorównajrozdziałLalkil
40MlIlCohen,PerformingOtherness.JavaandBalionInternationalStages,1905-1952,Basing-
stoke2010,sl41l
41Tamże,sl41l
42TlBiliński,„Wajang-Wong”-teatrjawajski,„KuryerLiteracko-Naukowy”1930,nr50,
slX-XI,dodlIKCnr333;Tenże,Odrodzenieteatrumarionetek,„KuryerLiteracko-Naukowy”
1932nr4,slV-VI,dodlIKCnr4;AlBaud,MisteriumWajang,„NaokołoŚwiata”1935,nr137,
sl15-20;Bl,ŻyciezwyciężaśmierćnaBali,„As”1935,nr10,sl18-19[zfotl][otańcachnaBali];
WlDynowska,TaniecidramatnawyspieBali,„GazetaPolska”1939,nr145,sl5;HlLl[iński],
JawanaJawie,„Światowid”1938,nr13,sl19;Tenże,Impresjezbaletujawajskiego,„Światowid”
1938,nr24,sl18-19l
43AlBaud,dzlcytl,sl15l
