Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdzia£i.lekcjaMaRsjasza
38
nakrólewskimstolcu;wreszcieOlimposa,półmitycznegomuzyka,synalub
ulubionegouczniaMarsjasza19,uosabiającegowkulturzeantycznejwspół-
zawodnictwomiędzyfrygijsko-myzyjskągrąnaaulosieagreckągrąnakita-
rze(lirze),żebrzącegoustópOlimpijczykaowyrozumiałośćdlaojcaalbo
mistrza.
Dramatycznydynamizmtejscenyniepłynietylkozsamejartystycznejtech-
niki,zmożliwości,którestwarzamozaika.Jesteśmybowiemtutajwinnejzu-
pełniestudniczasu,wepoce(może)pogańskiegorevivaluzokresupanowania
JulianaApostaty,inadewszystkowinnejprzestrzeniduchowej.Wmiejscu,
wktórymnowyisynkretycznyobrzęd,dionizyjski20,mitraistycznyignostyc-
kirytuałwyzwolenia(oczyszczenia,zbawienia),graodmiennąjużmelodię
naczarnejstruniestaregomitu.Przeszłośćnieumierabezreszty,tylkospie-
nionaniczymkrew21toczysięwświeżeżyły,przenikającwgłąbtego,coprzez
chwilęzwiesięteraźniejszością.TaksięsprzęgapogańskieiarchaiczneHwczo-
raj"zmitraistyczną,amożeichrześcijańskąobietnicą.
MozaikazPafostowszakscenograficznepodłożesali(triclinium)przezna-
czonejnabiesiadęczyteżwieczerzę,symposionczyteżagape,ucztęosakral-
nymzapewne,misteryjnymcharakterze,poświęconąAionowi22,czasowinie-
skończonemu,długiemutrwaniuoambiwalentnejmocy,lwiogłowemubogu
mitraizmu,twórcyizarazemniszczycielowiwszelkichrzeczy,jednoczące-
muwsobie,jakświadczązachowanewyobrażeniaiopisy,choćbyświętego
EpifaniuszazSalaminy23,światłośćimroki,gorąceizimne,męskieiżeńskie,
stałośćizmienność,przeszłośćiprzyszłość,góręidół,tajemnicęiobjawie-
nie,ascezęiekstazę,śmierćierotyzm,solarnośćlwaichtonicznośćwęża
oplatającegociałobóstwa,kojarzącegosięzodrodzeniemipowrotem,zUro-
borosem,czasempowtarzalnym,cyklicznym.Czasem,któryzrzucaskórę
iumiera,bysięodrodzić.
HWybawienieodkrwawejofiary-mówiłAbyWarburgwswymobjawiają-
cymwykładziezeszpitalapsychiatrycznegowKreuzlingen-niczymnajbar-
dziejwewnętrznyrytuałoczyszczenia,przenikadziejerozwojureligiiod
WschodupoZachód.Wążuczestniczywtymprocesiesublimacjireligijnej
isposóbodnoszeniasiędoniegomożnauznaćzapodstawowąmiaręewolu-
cjireligijnościodfetyszyzmu.WStarymTestamencie,podobniejakbabiloń-
skiprawąż-Tiamat-reprezentujeonduchazłaipokusy.WGrecjijeston
równieżbezlitosnympodziemnympożeraczem:Eryniajestoplecionawęża-
mi,iwężaposyłająbogowie,gdychcąkogośukarać.Towyobrażeniewęża
