Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20|INTYMNE/CIELESNE
choćnagłosypozorne,nja”mówiącebudujezpowołanymipostaciamirelacje
ozróżnicowanymstopniubliskości,aichspecyfikaobjawiazindywidualizowany
kontaktistajesięprzestrzeniązawoalowanegomówieniaowłasnejkondycji.
Jednymznajbardziejznanychliryków,wktórymwyraźniezaznaczasięper-
spektywapersonalnaokreślonaprzyswojeniemprzeznja”formynty”
,jestutwór
zatytułowanyLaprécieuse:
Widzęcię,wfutrowtuloną,
wahającąsięnadmałąkałużą,
zchińskimpieskiempodpachą,zparasolemizróżął
Ijakżeżtyzrobiszkrokwnieskończoność?8
Regułękonstrukcyjnąutworuwarunkujepodmiotowenacechowanienty”wspo-
maganezespoleniemformalnychwyznacznikówapelatywności,charakterystyki
postaciizaobserwowanegozdarzenia.Fragmentarycznieuobecnioneelementy
wyglądundrugiejosoby”jednoznacznieokreślająjejspołecznepochodzenie,
wskazująnawąskieizamknięteśrodowiskokulturywysokiej,elitarnej,koja-
rzonejnzdawnąkulturąsalonu”9.Punktemwyjściarefleksjijestumieszczenie
postaciniewśrodowiskujejznanymioswojonym,alecałkowicieobcym.Kobie-
tawytwornainiecoafektowana,którejkreacjapodążakuszczególnemuwyeks-
ponowaniuelegancji,kruchości,atakżepewnegoprzerysowania,sztuczności,
zostajeprzedstawionawmomencie,gdystoibezradnawobecnmałejkałuży”
naulicy.Sytuacjatozpozorubłaha,jejprzedstawienienosiznamionaironicznej
oceny,aminiaturabyłabyprzykłademżartu,gdybynieostatniwers.Apostrofa
zamykającautwórstanowijegodopełnienieinietylezamknięcie,cootwarcie.
Kompozycjatekstu,opartegonaszczególeiwyliczeniu,wfinalnejczęściakcen-
tujemetaforęaktualizującązespółdalekichskojarzeń,którewprowadzająefekt
zaskoczenia,niespodzianki.Konstruujejąnnagłe,satyryczneuwznioślenie[ł]
uniezwykleniebłyskawicznejzmianypunktuwidzenia”
10
,dokonująceseman-
tycznegoprzeorganizowaniatematuutworu.WpytaniunIjakżeżtyzrobisz
krokwnieskończoność?”
,sprowokowanymobserwacjąkonkretnejsytuacji,
wzmagasięznaczeniezestawionychelementów,copociągazdynamizowaniere-
lacjipodmiotowo-odbiorczych.Rzeczywistaprzeszkoda,problemzwiązanyzjej
8M.Pawlikowska-Jasnorzewska,Laprécieuse,[w:]tejże,Poezjezebrane,t.1,oprac.Al.Madyda,
wstępK.Ćwikliński,Toruń1994,s.159.
9E.Hurnikowa,Kodekstowarzyski,[w:]tejże,Naturawsaloniemody.Omiędzywojennejliryce
MariiPawlikowskiej-Jasnorzewskiej,Warszawa1995,s.212.
10A.Siomkajłówna,DowcippoetyckiMariiPawlikowskiej-Jasnorzewskiej,nPrzeglądHumani-
styczny”1974,nr8,s.34.
