Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
RobertCieślak
sięwrozumieniuprzeszłościH
2
,awięcwówczas,gdyteraz
·niej-
szośćmiałabybyćpojmowanajakonajczęściejbezkrytycznare-
prezentacja(resp.powtórka)dawnego,minionegowdzisiejszym.
DlaRóżewiczapowtórzeniejestnie-do-pomyślenia,prze-
kreślałobyostateczniesenssztuki,zasprawądoświadczenia
awangardowegopojmowanejwciążjakokonstrukcjaikreacja.
Zdrugiejjednakstronyniemainiemożebyćwtwórczościpoety
zrocznika1921ucieczkiprzedciągłością(psychicznymtrwa-
niempamięciodoznaniu)i/lubasocjacyjnieprzywoływanym
obrazemtraumatycznychwspomnień,wywołującychlęknieu-
stanniepowracającym,narzucającymsięprzypominaniem,uo-
becnianiem.Współobecnośćpamięciobrazówwojnywbieżącym
przeżywaniuświatastajesięniepomijalnymznakiemnowej
wyobraz
·ni(resp.nowejpercepcji,konstytuowanejnaprzecięciu
wrażeńiwspomnienia),takżetejumałej,kamiennejwyobraz
·niH
mieszkańcaPółnocy.
Niemawszakseparacjiteraz
·niejszościodprzeszłości,przeko-
nująwspółcześnihistorycy.uCóżpopoeciewczasiemarnym?H_
powtarzawciążjednakzaFriedrichemHölderlinemRóżewicz
wsytuacji,gdyjużwielokrotniedawałnatopytanieodpowiedz
·,
budującpoetyckąwersjęhistoriiprzedstawień(resp.historii
reprezentacji),tworząctymsamympodstawydodalszego,
krytycznegouprawianiahistoriiwyobrażeńliterackich
3
.
Pojęciepoetyckichhistoriireprezentacjiukrywaćwsobie
możerealizacjępostulatunierozdzielnego(resp.współistniejące-
go)ujmowaniateraz
·niejszościiprzeszłości,zatemtakiego
działaniatwórczego,wktórymnastępujezestawianieelementów,
aniefundowanietego,codzisiejsze,natym,coprzypominane,
inaczej_niechodzipoprostuolokowanieprzeżyciabieżącego
2
P
.Nora,hasłoPrØsent,lw:]Lanouvellehistorie,ed.J.LeGoff,
R.Chartier,J.Revel,Paris1978,s.468.Cyt.za:J.LeGoff,Historiaipamięć,
op.cit.,s.64.
3
Ostworzeniupojęciahistoriiprzedstawień(histoiredesreprØsenta-
tions),przybierającejm.in.formęhistoriimentalnościorazhistorii
wyobrażeń(historiedel!imaginaire),dlaktórejz
·ródłemmogąbyć
krytycznieinterpretowanedziełaplastycznelubliterackie_zob.J.LeGoff,
Historiaipamięć,op.cit.,s.35.
