Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
J.Nocoń:Strategienabywaniawiedzyojęzykuprzezucznia...
31
iszkołypodstawowej.Pozarozważaniamipozostawiamzatemproblem,
czegouczyć,interesowaćmniebędąnatomiasttzw.strategiedydaktycz-
ne,aleniejakodroginauczania-uczeniasięwujęciuWincentegoOko-
nia15.Podtympojęciemrozumiećbędęrodzaj,typaktywnościpoznaw-
czejuczniauruchamianywprocesieuczenia(się)ojęzykustawianiemza-
dańdydaktycznychprzeznauczyciela.
Strategiedydaktycznemożnaopisaćzapomocąkategoriirólpoznaw-
czych,wjakiewchodziuczeńwobecmateriijęzykowej.Roletewyznacza-
nesąprzezczynnościwykonawczeopisaneoperatoramizadańdydak-
tycznych,stądkluczowarolazadaniawprocesiedydaktycznym.Tak
skategoryzowanesposobydochodzeniadowiedzyobrazująnietylkospo-
sóbuczenia(się),aleprzedewszystkimdająodpowiedźnakluczowe,
moimzdaniem,pytanie,jakiegotypuwiedzynabywauczeńnalekcjach
ojęzykupolskim.Spróbujęzaprezentowaćbardzoroboczątypologiętych
strategiiizobrazujęjeprzykładowymizadaniamipodręcznikowymi16.
Uczeń—znawcajęzyka
Strategiaznawcytoswegorodzajunadstrategia,zktórąpowiązanesą
wszystkiepozostałerolepodmiotupoznającego,jakieprzyjmujeuczeń
wprocesienabywaniawiedzyojęzyku.Wynikatozezłożonejsemantyki
zarównoczasownikaznać,jakirzeczownikawiedza,iwieloaspektowej
dydaktyczno-poznawczejeksplikacjiobutychpojęć.
Nalekcjachnaukiojęzykumożnatęstrategięrealizowaćnadwaod-
miennesposoby17.Wszkolnejnauceojęzykutradycyjnieujmowanejuczy
sięogramatyce18,tzn.żeuczeńpoznajejęzykijegosystemnapoziomie
(para)naukowejabstrakcjiiwoderwaniuodsytuacjiużycia.Wefekciesta-
jesięznawcąprzedewszystkimgramatyki,zyskujewiedzęm.in.otym,
zjakichjednostekikonstrukcjizbudowanesąkolejnepoziomysystemu
językowego,potrafitejednostkirozpoznaćiopisać,znaregułygrama-
tyczneiwzorceparadygmatyczneoraznormęortograficzną,atakżewie,
jakiefunkcjemogąpełnićpoznaneśrodkijęzykowewtekstach.Oczywiś-
cie,napotrzebyszkoływiedzanaukowaojęzykuzostajeznacznieokrojo-
naiuproszczona,coniezmieniafaktu,żeideałemdlaucznia-znawcysta-
jesiętubadaczjęzykoznawca.
15W.OKOŃ:Podstawywykształceniaogólnego.Warszawa1987,s.70—95.
16Niezawszecytujęcałezadania;podajętylkowybórprzykładówjęzykowychdlazo-
brazowaniaistotyczynnościwykonywanejprzezucznia,pomijamteżtefragmentypole-
ceńzłożonych,któreuruchamiająinnąstrategięniżomawianaprzezemniewdanym
momencie.
17Szerzejnatentematpiszęw:J.NOCOŃ:Wiedzaojęzykuczywiedzajęzykowa?1
ouczeniugramatykiwszkole.nPolonistyka"2009,nr8,s.10—16.
18Gramatykęrozumiemszeroko,nposzkolnemu",jakocałośćwiedzyojęzykuiko-
munikacjijęzykowej,aniewąsko,wodniesieniujedyniedosystemujęzykowego.
