Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
J.Nocoń:Strategienabywaniawiedzyojęzykuprzezucznia...
33
ZkoleiHelenaSynowiecpiszeoorganizowaniudziałańwokółtekstu(lub
sytuacjizarysowanejwtekście)zmierzającychdoodkryciastrukturjęzy-
kowychiokreśleniaichroliwtekście,atakżedoopisuichznaczenia
ibudowy,wkonsekwencjidorefleksjinadjęzykiemjakotworzywemwy-
powiedzi23.
Wtejkoncepcjiznaoznacza,żedlauczniajęzykniejestprzezroczy-
sty,żewidzionwwypowiedziachelementy,strukturyikonstrukcjejęzy-
kowe,wie,jaksięnimiposłużyćwzależnościodsytuacjikomunikacyjnej,
rozumieichfunkcjetekstoweitp.Możnatumówićraczejopragmatycz-
nejwiedzyjęzykowej,anieteoretycznejwiedzyojęzyku,owiedzyfunk-
cjonalnej,użytkowej,nspraktycyzowanej",refleksyjnej,aprzedewszyst-
kimpojęciowej,nieterminologicznej—ważniejszejestkształtowanie
pojęćgramatycznychwpowiązaniuzkategoryzacjąprzestrzeniwe-
wnątrzjęzykowejniżichnazywanieidefiniowanie24.
ZaŻydek-Bednarczukmożnadrugitypstrategiiznawcyokreślićjako
stanosiągnięciaprzezuczniapoziomusfunkcjonalizowanejwiedzy
iuznaćtenrodzajwiedzyzaważnyelementnadawczo-odbiorczejkompe-
tencjikomunikacyjnej25.Coistotne,strategiawtejodmianiemożebyć
uruchamianawprocesieuczenia(się)wyłączniezapośrednictwemin-
nychstartegii;toraczejpunktdojścia,końcowyefektnabywaniawiedzy
ojęzyku,żmudnedochodzeniedopoziomuznawstwa,itoniekoniecznie
objawiającegosięwyłącznietakimiprocedurami,jak:rozpoznawanieina-
zywaniekategoriijęzykowych,przytaczaniedefinicjiorazpodawanie
przykładowychegzemplifikacji.
Uczeń—obserwatorjęzyka
Strategiaobserwacyjnateżjestspecyficzna,gdyżnajczęściejwystę-
pujeniewizolacji,leczjakowstępnerozpoznaniepewnychwłaściwości
przykładowegomateriałujęzykowego,którynastępniepoddawanyjest
ukierunkowanejszczegółowejanalizie.Typoweoperatorywpoleceniach
dydaktycznychuruchamiającychtęstrategięto:zwróćuwagęiprzyjrzyj
się,choćmożliwejesttakżeużycieczasownikaobserwować:
Obserwuję,jakzmieniasięznaczeniewypowiedziwzależnościod
spójnika:
Mieszkamwmałym,ale(i/więc)uroczymmiasteczku.
23H.SYNOWIEC:Osytuacjijęzykaojczystegowzreformowanejszkole.W:Kompe-
tencjenauczycielapolonisty...,s.129.
24J.NOCOŃ:Wiedzaojęzykuczywiedzajęzykowa?...,s.13.
25U.ŻYDEK-BEDNARCZUK:Noweaspektykompetencjikomunikacyjnej.W:Wtrosce...,
s.59.
