Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nalnego(essentialsexpierience)przeżyciautworu”66,wprzypadkutekstów
poświęconychstarościtakimpewnikiemraczejbyćprzestaje.Ignorowa-
nalubtraktowanazazwyczajzesporymdystansembiografia—wszak
flnowoczesnaliteraturaniezachęcadozajmowaniasięosobąpisarza”67,
afldepersonizacja,zerwaniejednościpoezjiiosobyempirycznejoraz
dehumanizacjapodmiotulirycznego”68należądojejpodstawowychwy-
znaczników—stajesięnatomiastchętnieprzywoływanymkontekstem.
Kontekstemnieprowokującymcoprawdaodrazudotraktowaniaauto-
rajakonadrzędnejinstancji,flźródłaznaczeń[ś]igwarantapowodzenia
hermeneutycznychzabiegówdokonywanychprzezczytelnika”69,czyteż
doprojektowaniajakichśgłębinowychparalelimiędzytekstemliterackim
itekstembiografii,aczjednakobecnyminaróżnesposobyuruchamia-
nymwdyskursiekrytycznym.Możnabypostawićtezę,żezdwóchkrę-
gówznaczeniowychzwiązanychzłacińskimleksememauctor(flsprawca”
,
fltwórca”
,flwykonawca”
,aleteżflświadek”
,flporęczyciel”
,flwzór”)wtym
wypadku,paradoksalnie,silniejakcentowanejestwłaśnietodrugie.Nie
chodzijednakżeowydobywanyprzytakichokazjachzwiązekpodmio-
towościzkategoriąautorytetuiwładzy70,leczokwestięwiarygodności,
autentyzmu,podżyrowaniafikcjiliterackiejfaktami,zmyślenia—egzy-
stencjalnąprawdą.
66L.A.Fiedler:Archetypisygnatura.Analizazwiązkówmiędzybiografąapoezją.Przeł.
K.Stamirowska.W:Współczesnateoriabadańliterackichzagranicą.T.2.Oprac.H.Markie-
wicz.Kraków1976,s.324.
67R.Nycz:Osobawnowoczesnejliteraturze:śladyobecności.W:Tegoż:Literaturajako
troprzeczywistości.Kraków2001,s.50.Oczywiście,napotrzebyniniejszegowywodu
niecohiperbolizujęantybiograficznepodejściedotekstu,boflpewnik”,ojakimpisze
Fiedler(winnymmiejscufldogmat”),wewspółczesnejnauceoliteraturzepowielekroć
kwestionowano,czegozresztąnajlepszymdowodemszkicNycza,wktórympostaćpi-
sarzaokazujesięnapowrótistotnympunktemodniesienia.Zresztąnawetten,który
byłjednymznajważniejszychrzecznikówtakiejpostawyiwjednymznajgłośniejszych
swychmanifestówprzekonywał,iżflnarodzinyczytelnikatrzebaprzypłacićśmiercią
Autora”,niewielelatpóźniejwksiążceSade,Fourier,Loyolapisałojegoflprzyjacielskim
powrocie”.Innasprawa,żewzwiązkuzflpowracającąfaląautobiografizmu”(byposłu-
żyćsiętytułemszkicuEdwardaBalcerzana)zainteresowaniepostaciąautorabyłoczymś
naturalnymikoniecznymzarazem.R.Barthes:Śmierćautora.Przeł.M.P
.Markowski.
flTekstyDrugie”1999,nr1/2,s.251;R.Barthes:Sade,Fourier,Loyola.Przeł.R.Lis.War-
szawa1996,s.10.Zob.też.M.Czermińska:Wygnanieipowrót.Autorjakoproblemwbada-
niachliterackich.W:Kryzysczyprzełom?Studiazteoriiihistoriiliteratury.Red.M.Lubel-
ska,A.Łebkowska.Kraków1994,s.160—175;E.Kuźma:Autorjakokomediant.W:Autor
ijegowcielenia.Red.E.Kuźma,M.Lalak.Szczecin1991,s.7—23.
68A.Zawadzki:Autor.Podmiotliteracki.W:Kulturowateorialiteratury.Głównepojęcia
iproblemy.Red.M.P
.Markowski,R.Nycz.Kraków2006,s.237.
69Tamże,s.239.
70AndrzejZawadzkijakoegzemplifikacjetakichanalizwskazujeprzedewszystkim
późnetekstyFoucaulta(np.Podmiotiwładza).Tamże,s.234.
~24~
