Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
•POEZJARELIGIJNAPÓŹNEGOBAROKU•
nionymzbiorzetekstowiłacińskiemutowarzyszyłniezbytzręcznyprze-
kładpolskil
Dośćliczneodniesieniadotradycjijezuickiejdająsięrów-
nieżwychwycićwznaczniebogatszejibardziejzróżnicowanejpod
względemgenologicznymtwórczościDominikaRudnickiegolEdy-
cjapośmiertnajegoutworów,Głoswolnywwiązanejmowie(1741),
zawierazarównoutworywpisującesięwnurtjezuickiejpoezjirzeczy
ostatecznych,jakteżpieśnioświętychtegożzakonu,zmęczennikami
japońskimiwłącznie39l
Pobieżnyprzeglądformułduchowości,dojakichodwoływali
siępoecipóźnegobaroku,niewyjaśniajednakspecyfikiowejtwór-
czościlTazaśniejednokrotnieniepokoiłabadaczy,którzydostrzegali
wniejgestradykalnejnegacjiświataiczłowieka,nporuszeniakryp-
tomanichejskie”czywręcznihilizmlubprzynajmniejhipertrofię
poczuciagrzechu,azatem-zgodniezkatolickąortodoksją-przejaw
duchowejchoroby40lZatakimsposobempostrzeganiapoezjipóźnego
barokuprzemawiałarównieżjejskłonnośćdooperowaniagroteską,
wyrażającąsięwmieszaniustrukturżartuipowagi,tematówsakral-
nychiprzyziemnych,awreszciewdoprowadzonejdogranicabsurdu
degradacjiróżnejkategoriigrzeszników,skutkującejichskrajnądehu-
manizacjąlAlinaNowicka-Jeżowapisała:
Wizerunekśmiercipozbawionejznamionchrześcijańskiejgodności
inadzieiewokujemyślonędzykresu,mękachpiekielnychirozkładzie
ncuchnącegościerwu”
lGroteskaFalęckiegoiBakimaodwagęprzedstawić
człowiekajakoigraszkęwrękuśmierci-demonicznegoalterego,które
Wanzeliusza…,JanSzlichtyntypografJlKlMl:Lwów[bd],egzlBNXVIIIl1l4370,
klC
2v-D
4rlPorlJlSokolski,Elegia…,sl125l
39ZoblMlEustachiewicz,TwórczośćDominikaRudnickiego(1676-1739),
ZakładNarodowyimlOssolińskich:Wrocław1966,sl108-112l
40PorlAlCzyż,GroteskawpoezjiksiędzaBaki,nPrzeglądHumanistyczny”
1981,zl3,sl156;tenże,KsiędzaBakiparenezanegatywna.ErazmzRotterdamu
jakoźródłonUwag”,w:Człowiekwliteraturzepolskiegobaroku,redlAlBorkow-
skiiinl,InstytutFilologiiPolskiejAkademiiPodlaskiej-SiedleckieTowarzystwo
Naukowe:Siedlce2003,sl98,101-102;porlAlNowicka-Jeżowa,Pieśniczasu
śmierci.StudiumzhistoriiduchowościXVI-XVIIIwieku,TowarzystwoNaukowe
KUL:Lublin1992,sl405l
~33~
