Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Artykuły
Rzymianie,jakmożnasądzić,dośćwcześnieopracowalirozwiązaniapozwala-
jącenapokonanieostatniejbarieryprzednzadomowieniemsię”słoniwWiecznym
Mieście.Zgodniezprzysłowiem:nwszystkiedrogiprowadządoRzymu”
,transport
zwierzątdomiastabyłzapewnedużomniejkłopotliwyniżichdostarczenienakażde
odległe,aniekiedyprzypadkowepolebitwy13.
NietrudnosobiewyobrazićreakcjęmieszkańcówRzymunawidoksłoni
Kuriusza.Triumfpotrzebowaładekwatnejmiaryizachowaniadecorum,askalę
zwycięstwawymownieilustrowałyolbrzymiegabarytyiegzotykazwierząt.Słonie
szybkostałysięwięcnbohaterami”triumfów,nawetwówczas,gdypokonywanie
tychzwierzątwbojuniemusiałodecydowaćolosachrzymskichkampanii.In
triumpho14uczyniłtojużwspomnianyKuriusz.ZwycięzcawwojniezKartaginą,
MarekMarcellus,wowacjipozdobyciuSyrakuznaznakzwycięstwazaprezentował
osiemsłoni15.Wtymkontekścieniedziwipozornieekstrawaganckiezachowanie
przodkaNerona,Gn.DomicjuszaAhenobarbusa,którynwczasieswegokonsulatu,
pokonawszyAllobrogówiArwernów,objechałswąprowincjęnasłoniu,zliczną
świtążołnierstwa,jakpodczasuroczystościtriumfalnych”16.
Oileniedziwifaktpublicznegoprezentowaniaogromnychzwierząt,otylezasta-
nawianiejednorodnycharakterichprezentacji—odbiernego,aczsymbolicznego
pokazu,podynamicznewidowiskozczynnymichudziałem.
Niejednoznaczneinformacjeopoczątkachnkariery”słoninacyrkowychare-
nachpojawiająsięwnastępstwietriumfuwspomnianegojużMetellusazroku
251p.n.e.,którynjedenjedynyzewszystkichRzymianprowadziłprzedrydwanem
stodwadzieściasłonizdobytychnawrogach”17.ZgodniezkomentarzemPliniusza
dotegozdarzenia:nByłotam142słoni,czyteż140,jakpodająinneźródła.Przy-
wiezionojenatratwachzbudowanychnapołączonychrzędamibeczkach.Werrius
podajewiadomość,żesłonietewalczyływcyrkuipozabijanojedzidami,ponieważ
niewiedziano,coznimizrobić,aniechcianoichżywićanirozdaćkrólom.Jednak,
wedługLucjuszaPizona,przyprowadzonojetylkodocyrku,iżebyjebardziejupo-
korzyć,pędzonodookołaareny.Jednakci,którzyniewierzą,żesłoniepozabijano,
niepotrafiąwyjaśnić,cosięznimistało”18.
AReappraisalofHannibalsUseofElephants.nClassicalWorld”2007,vol.100,nr4,s.363—389;
T.Łoposzko:Legionyrzymskiewwalcezesłoniami.nMówiąWieki”1966,nr7,s.10—12;J.F.Shean:
Hannibal’smules:thelogisticallimitationsofHannibal’sarmyandthebattleofCannae,216B.C.
nHistoria”1996,nr45,s.159—187.
13Otransporciesłoninawidowiskazob.:Plin.,NHVIII,6.
14
Otriumfieijegoznaczeniuzob.:K.Balbuza:Triumfator.Triumfiideologiazwycięstwa
wstarożytnymRzymieepokicesarstwa.Poznań2005.
15Liv.,XXVI,21.
16
Suet.,Nero,2.Przeł.J.Niemirska-Pliszczyńska.Wrocław—Warszawa—Kraków—
Gdańsk—Łódź1987.DalszecytacjezdziełaSwetoniuszapochodząztegotłumaczenia.
17Sen.,Debrev.vitaeXIII.Przeł.L.Joachimowicz.Warszawa1998.
18Plin.,NHVIII,6.
