Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Transkrypcja(początek):Van
CristesgeburtTusentundedrihun-
dertundeindemersteniare.
Itemeiusdemanniistasuntacta,
quodnosIeschoadvocatus,Hey-
nemannusmoritz,Heynricusde
dornburg,Hermannusderathebur,
PetczoldusderosennaetHeyne-
mannusdictusdemochow,notum
essecupimusuniversis,quodcum
oliminplenosederemusconsilio
cracoviecivitatis,ibidemquein
bannitoIudiciopetroGwisadvo-
catoseptemquescabinispresen-
tibus,coramquibushonestus
homogotfridusdictusdeNysza
concivisnosterCracoviensis,fun-
dumbalneisuipropesanctum
stephanumexposuitetlocavit
honestoviroNicolaobalneatoriet
puerissuisnecnonpuerorumsuo-
rumsuccessoribusprocensuan-
nualiperpetuetenendumetiure
hereditariopossidendum,taliteret
sic,quoddictusNycolausbal-
neatoretpuerisuiutriusquesexus
necnonsuccessoreseorumannis
singulisdeipsofundoetbalneo
dictoGotfridoVImarcasusuales
solvereteneantur.ItemlicebitsepedictoNycolaobalneatori
puerisquesuisetsuccessoribusdictumcensumvendere,donare,
commutare,alienare,proutmeliuspoterit,saluotamenIuregotfridi
memorati.Eodemannotemporibushenriciscriptorestesteset
scabinisunthii:HermannusdictusZtwiczuf,Nycolausmoricz,
Petrusdealtadomo,Richwinuslupoldi,Walteruspellifex,Hencze
deSwyidenitzetHenczebuchilCarnifices,Wygandus.Hoceciam
protestanturetaliipluresfideliumfidedigni.
(przekładPawłaStrusia)
KsięgamiejskaKrakowa
grzywien.PodobniewolnobędziewspomnianemuMikołajowi
łaziebnikowiijegodzieciom,iichspadkobiercom,ówczynsz
sprzedać,darować,zamienić,odstąpićwedługtego,cobędą
uważalizalepsze,jednakzutrzymaniemprawowegoGotfryda.
Tegoroku,gdypisarzembyłHenryk,świadkowieiławnicysąci:
HermannZtwiczuf,MikołajMoricz,PiotrdeAltaDomo,Rychwin
synLupolda,Walterkuśnierz,HenczezeŚwidnicyiHenczeBuchil
rzeŹnicy,Wigand,publicznietozaświadczająiwieluinnych
wiernychwiarygodnych.
Translacja(początek):Odnaro-
dzeniaChrystusaw1300ipierw-
szymroku.
Podobnietegorokutakiebyły
sprawy,żemy-Jaśkowójt,Heine-
mannMoritz,HenrykzDornburga,
HermanzRaciborza,Petczoldde
RosennaiHeinemannzMucho-
wa,pragniemy,abybyłowiadome
wszystkim,żegdyniegdyśzasia-
daliśmywradziemiastaKrakowa
itamżenasądziegajonymwobec-
nościwójtaPiotraGwisaisiedmiu
ławników,wobecktórychuczciwy
człowiekGotfrydzNysy,współ-
mieszczaninnaszkrakowski,swoją
parcelęłaziebnąpołożonąkoło
kościołaśw.Szczepanawydzier-
żawiłuczciwemupanuMikołajowi
łaziebnikowiijegodzieciom,idzie-
dzicomjegodzieci,zaroczny
czynszdowiecznegotrzymania
iposiadanianaprawiedziedzicz-
nymwtensposób,iżówMikołaj
łaziebnikijegodzieciobojgapłci
orazichspadkobiercykażdego
rokuzowejparceliiłaŹniwspom-
nianemuGotfrydowibędązobo-
wiązanipłacić6zwyczajnych
lonychprzezmetropolitalneośrodkitegoprawa.Wilkierze,stanowiącebardzociekawe
źródłohistoryczne,byływokresiepiastowskimjeszczerzadkością.Żródłemtypowym
stanąsiędopierowokresiepóźniejszym.
Księgisądówiurzędów,kryjącewielkiezasobyinformacji,bezktórychniemoże
sięobejśćbadaczjużwodniesieniudoXVwieku,pozostawaływPolscepiastowskiej
dopierowstadiumzawiązkowym.Gdychodzioinstytucjepaństwowe(np.sądy
ziemskie),tonajstarszeichksięgipochodzązostatniejćwierciXIVwieku.Księgi
sądówkościelnych(konsystorskie)sąjeszczepóźniejsze-pochodządopierozpoczątku
XVwieku.Wcześniejpowstawałynatomiastksięgimiejskie.Zanajstarszązachowaną
uznaćnależyksięgęrachunkowąmiastaWrocławiazlat1299-1358(tzw.Henricus
Pauper).Charakterzawiązkowejksięgimiejskiejmiałrejestrproskrybowanychflpro-
wincjinyskiejń(TabulaproscriptorumprovinciaeNizensis)zlat80.XIIIwieku.
Dopieroksięgikrakowskie,zachowaneodroku1300,odzwierciedlajądziałalność
różnychorganówmiejskich:ławy,wójtairady.Zawierałyonepoczątkowotylkoproto-
kołysądowe,alezczasemznalazłysięwnichrównieżwilkierze,proskrypcje,przyjęcia
doprawamiejskiegoirachunki.Dogrupynajstarszychnależyzachowanafragmenta-
księgisądów
iurzędów
35
