Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ZygmuntStary
demprzerażonychgórnikówiogień
ugasili;zatojeszczewXIXwieku
sławiłichpędzlemswoimJanMa-
tejko,awierszem,udatnienaśladu-
jącymkadencjęrenesansowego
epigramu,FranciszekWężyk:
Wgłąbjaskińrozognio-
nychspadająbeztrwogi
KościeleckizBetmanem,
ludzieżtoczybogi?
Nazywanykrólemsenator-
skim,byłraczejZygmuntczujnym
budowniczymnowejelity,którą
wprowadzałdoSenatu.Umiał
bezwzględnymiśrodkamiusuwać
z
wielmożów,jakMichałaGliń-
skiego.PodobniegdyWawrzy-
niecMyszkowskizamordował
księciaJanuszazatorskiego,rów-
nieżpojegorozmowiezkrólem
drogi
zbyt
potężnych
iczynionychmuobietnicach,Zyg-
Ryc.22.RógBractwaKopaczy,1534rok(MuzeumŻupKrakowskichwWieliczce).
muntsprawędziwnierychło
puściłwniepamięć,przebaczającMyszkowskiemu
iprzygotowującostatecznewcielenieZatoradoKorony.
NaLitwie,potragicznymkońcuZabrzezińskiegoiGliń-
skiego,mógłkrólmanipulowaćjakchciał,wygrywając
przeciwkosobienawzajemGasztołdówiRadziwiłłów.
DoSenatukoronnegodobierałludziinnegopokroju:
wiernychwykonawcówidobrychurzędników.Bracia
KrzysztofiMikołajSzydłowieccy,AndrzejKościelecki
reprezentowaliwśródnichdawnąmagnaterię,króljednak
nieustannieposzukiwałnowychnazwiskrównieżwin-
nychkręgachspołecznych.ZasiądziewięcwSenacie
wkrótcebratanekuszlachconegow1514rokuJanaBone-
ra,Seweryn,zasiądąwnimrównieżwychowankowie
kancelariikoronnejwywodzącysięzuboższejszlachty,
jakPiotrTomicki,od1515rokupodkanclerzyprzy
Szydłowieckim,jakAndrzejKrzycki,apotemimiesz-
czaninJanDantyszek,obajzdobywającywtympierw-
szymokresiepanowaniaszlifydyplomatyczneilaury
poetyckie,zanimosiągnągodnościbiskupie.
Umiejętnieteżkrólwykorzystywałzwoływaneco-
Ryc.23.ZjazdBetmanaiKościeleckiegodokopalni
rocznie,niekiedynawetczęściej,sejmy.Traktowałje
wczasiepożarusalinwielickich,wgJanaMatejki.
35