Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kunowemuustrojowi
Duchowieństwobyłosta-
nem,któryzeswejistoty,
wzwiązkuzprzygotowaniem
teologicznym,jednoczyłoso-
bydobrzewykształcone.
Oczywiście,niedotyczyłoto
najniższychszczeblikleruza-
konnegoorazparafialnego.
Natomiastnawyższychinaj-
wyższychszczeblachhierar-
chiikościelnejspotkaćmoż-
nabyłolicznychprzedstawi-
cielielityintelektualnej.
Dobreprzygotowaniein-
telektualneniezawszejednak
szłowparzezezrozumieniem
trudnejsytuacjipolitycznej
Rzeczypospolitej.Niektórzy
hierarchowieKościołaprze-
ciwstawialisięprocesowire-
formustrojowychiulegaliwpły-
wompolitykipaństwzabor-
czych.Działosiętak,niestety,
poczynającodnajwyższego
stanowiskaarcybiskupagnieź-
nieńskiego,prymasaPolski.
PoWładysławieŁubieńskim,
Ryc.8.PortretMichałaJerzegoPoniatowskiego,mal.MateuszTokarski,rok1776(Muzeum
którynieuchybiłgodności
NarodowewWarszawie).
prymasowskiej,przyjmując
postawępatriotycznąipełnągodności(naskutekczego,byćmoże,zmarłotruty),
stanowiskotowostatnichlatachRzeczypospolitejpiastowalikolejno:GabrielPodoski,
AntoniKazimierzOstrowskiiMichałJerzyPoniatowski.Podoskiokazałsiębyć
wiernymsługąambasadorarosyjskiegoRepnina,wrogiemkrólaPoniatowskiego
iCzartoryskich,organizatoremkonfederacjiradomskiej(1767).Ostrowski,również
posłusznyRepninowi,udzieliłzgodynawywiezieniedoRosjisenatorówRzeczy-
pospolitej(1767)iodegrałniechlubnąrolęnapierwszymsejmierozbiorowym(1773-
-1775).MichałJerzyPoniatowski,bratStanisławaAugustaPoniatowskiego,także
zwolennikorientacjiprorosyjskiej,wczasieinsurekcjikościuszkowskiej(1794)do-
puściłsięczynu,którypoczytywanozazdradę,akiedyówczynwyszedłnajaw,
zobawyprzedodpowiedzialnościąpopełniłsamobójstwo.
Prócztegosmutnegopocztuprymasówwymienićtujeszczemożnanazwisko
AndrzejaMłodziejowskiego,kanclerzawielkiegokoronnegoibiskupapoznańskiego,
którywspółdziałałzmarszałkiemAdamemPonińskimnasejmierozbiorowym(1773-
-1775),niestraciłteżokazjiwzbogaceniasięwczasiekasatydóbrjezuickich.Adam
Krasiński,biskupkamieniecki,przeciwnikkrólaPoniatowskiego,doktóregodetro-
23
