Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Światprzed»rewolucj¹»neolityczn¹
razuwywołałakrytykęzestronyprehistorykówfrancuskich
(m.in.w1884rokuAdrianadeMortilletnałamach„L’Hom-
me”),dotyczącąpaleolitycznegowiekutychwyrobów.Póź-
niejopiniewtejsprawiepodzieliłysię,m.in.częśćbadaczy
(np.HenriBreuil)skłaniałasiędouznaniawyrobówzaauten-
tyczne,choćpóźniejsze.Jestgodnepodkreślenia,żewdwu-
dziestoleciumiędzywojennympolskiprehistorykStefanKru-
kowskiwliściedoAndréVeysonadePradenne,francuskie-
gobadaczazajmującegosięfałszerstwamizabytkówprehi-
storycznych,pisał,żezabytkizjaskińmnikowskichsąauten-
tyczne,leczpowstałyprawdopodobniewczasachwczesne-
gośredniowiecza,podwpływem„tatarskimlubwęgierskim”.
Całkowitykresaferzemnikowskiejpołożyłydopierozeznania
trzechrobotnikówOssowskiego,złożonepodkoniecdwudzie-
stoleciamiędzywojennegoprzedKomisjąPolskiejAkademii
Umiejętności,którzyprzyznalisiędopopełnieniafałszerstw.
Nowszefałszerstwaniemiałyjużpodłożaekonomiczne-
go,ponieważarcheolodzyzaprzestalipłaceniarobotnikom
zakażdyznalezionyzabytek.Pojawiłysięnatomiastinspira-
cjeideologicznelubpolityczne,którychmotywembyłyprzede
wszystkimnacjonalizmyzmierzającedofałszowaniaprzeszło-
ści.Takichmotywówupatrywałbymprzedewszystkimwostat-
niowykrytymfałszerstwiedokonanymwJaponii,gdziedo
warstwowiekudobrzeokreślonymmetodątafrochronolo-
giczną,wynoszącymokoło500tys.lattemu,podłożono
bardzozaawansowanetechnologiczniewyrobywrodzajuka-
miennych„siekier”.Wrezultacietegofałszerstwa,wykryte-
gozresztąprzezdziennikarzy,abędącegodziełemarche-
ologa-amatora,prehistorycyjapońscywysunęlihipotezę
owczesnymzasiedleniuwyspprzezgatunekHomoerectus
iodrębnejdrodzeewolucjikulturowejodsamegopoczątku
zasiedleniaJaponii.
idolinyNeandraokazałosięfalsyfikatem(umieszczonymzintencjąoszustwawalu-
wiachczwartorzędowych),dodatkowozahamowałotopoparciedlapoglądówewolu-
cjonistycznych.[Fałszowanieprehistorii]Dopieroseriaodkryćkolejnychszczątków
kostnychneandertalczykówwlatach80.i90.XIXwiekuutorowaładrogęteoriiewo-
lucjiwodniesieniudoczłowieka.Jednakpełnepotwierdzenietejteoriiprzyniosły
dopieroodkryciawcześniejszychDbrakującychogniwDwłańcuchuewolucji,dokona-
nenatereniewschodniejczęściAzjiiAfrykinapoczątkuwiekuXX.
Ewolucjonizmkulturowy
awizjakulturowo-historycznapradziejów
wykorzystaniemodelu
ewolucyjnego
Zródełewolucjonistycznegopodejściadostudiównadrozwojemkultury
´
człowiekaprehistorycznegonależyszukaćwrozwojubadańetnologicznych
nadXIX-wiecznymispołeczeństwamiżyjącyminaniskimpoziomierozwoju
cywilizacyjnego.[Jednostkitaksonomicznewarcheologii]Podstawydlaewolucjo-
nistycznejwizjirozwojuspołeczeństwstworzyłLewisHenryMorgan,antropolog
ietnologamerykański,którywyróżniłtrzypodstawowestadiarozwojuludzkości:
dzikości,barbarzyństwaicywilizacji.Reliktamidwóchpierwszychmiałybyć,
podobniejakniektórewspółcześnieżyjąceorganizmybiologiczne,badaneprzez
etnografówwspółczesnespołeczeństważyjącenaniskimpoziomierozwojucy-
wilizacyjnego.
Stadialnawizjarozwojuspołeczeństwznalazłateżoparciewtzw.systemietrzech
epok,któryw1819rokuzaproponowałduńskiarcheologChristianJurgensen
Thomsen,uzupełnionymprzezJohnaLubbockaw1865rokuprzezwyróżnienie
wobrębieepokikamieniadwuokresów:kamieniałupanego(paleolitu)ikamienia
gładzonego(neolitu).
Wodniesieniudostarszejepokikamienia(paleolitu)zastosowanieewolucjoni-
stycznejteoriistadiówwrozwojukulturyludzkiejzawdzięczamyfrancuskiemuar-
24
