Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Światwlatach1800-1850
Odyliżansie…
„NiemawAngliizwyczajupodróżowaćwłasnymikońmi,
każdyjedziepocztąlubdyliżansem;najmajętniejsitakczynią.
Wtensposóbodbywasiępodróżnierównieprędzejitaniej,bez
przypadkówimitręgizkalectwakonilubzepsuciapojazdów
wynikającejibeznudnychpopasów.Biorącypocztędostają
nadwieosóbpółkaretek,bonaszychkoczówtamnieznają,
iparęlubczterywybornychkoni.Taniejjestjechaćdyliżan-
sem.SąonewAngliidwojakiegorodzaju:mailcoachistage-
coach;tamtesąrządoweisłużądoprzewożenialistów,tezaś,
trzymaneprzezprywatnych,wwiększejsąliczbieitańsze.
Wobydwóchcenajeststałainiematargu,wygodyjednakowe.
Dopodróżywszelakoprzekładasięmailcoach,którybędąc
używanydoułatwieniakorespondencjilistowychmusinago-
dzinęwmiejscustanąć.Miejscananichsąjednewewnątrz
(inside),drugienawierzchu(outside),iwysokośćcenydonich
zastosowana.Odtamtych,jakowygodniejszychwdnizimne
isłotne,więcejsiępłaci.Wczaspogodylepiejjechaćna
wierzchudyliżansu,zwłaszczadlacudzoziemca,którego
jeżeliwAngliimacoobchodzić,widoknapowierzchowną
jejpostaćniepowinientakżebyćmuobojętny.
Nakażdejstacjipłacisiękilkapensówwoźnicy(driver),
podobnieżstajennemu(hostler),któryjaktylkoktozajeżdża,
jużjestnazawołanie,pomagawyprzęgaćizakładaćkonie.
Niedajesięnikomuwięcejnadto,coprzepisempostano-
wione.Wpięćminutnajdłużejkoniejużsązaprzężonei
znowujedziesięparadnie,nieponiemieckunogazanogą,
aletęgimkłusem,nigdywczwał,botoniezgadzałobysię
zrozsądnymgospodarstwem.Właścicielamipocztidyliżan-
sówsąoberżyściotrzymującynatoprzywilejodrządu”.
(K.Lach-Szyrma,AngliaiSzkocja.Przypomnieniazpo-
dróżyroku1820-1824odbytej,Warszawa1981.)
Ryci32
L.-L.Boilly,Przybyciedyliżan-
su,1803(MuzeumLuwru,
Paryż)
trudności
podróżowania
drógibitychtraktów,zwanychzfrancuskiegoszosami.Wwiększościdominowały
drogipolne,którewokresieroztopówbyłynieprzejezdneawczasiesuszypokryte
kurzemipyłem.Powszechniebrakowałorowówodpływowychpoobustronachdróg.
Słabenawierzchnieszybkosiępsuły.Nierazniemożnabyłopodróżować,zwłaszcza
poobfitszychopadach.Tempoporuszaniasięograniczałaniewielkaliczbamostów.
Dużerzekibyłynieladaprzeszkodą.Niezawszebyłomożliwepokonywanierzeki
łódkamiitratwami.Łatwiejzimą,polodziewkrajachklimatuchłodnego.Mosty,
najczęściejdrewniane,byłyrzadkością,ponadtoczęstoulegałyzniszczeniu.Przełomem
wdziedziniebudowymostówstałsiępierwszywdziejachmostwiszącyskonstruowany
przezbrytyjskiegoinżynieraThomasaTelfordaw1819r.Mostytewykorzystywano
późniejpodczaspodróżykolejowych.WkrajachDalekiegoWschodu,wChinach
iwTybeciekonstruowanonadrzekamikarkołomnemostyplecionezłykamaty.
54
