Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Cywilizacja
Menuaśmierćgłodowa
WiekXIXnieprzyniósłjakichśgłębszychzmianwzakresiemenu.Dalejistniały
zasadniczeróżnicemiędzyposzczególnymikuchniamiświata,niemałeteżbyłyróżni-
cemiędzyjakościąiilościąpożywieniazamożniejszychibiedniejszych.Nabiedaków
staleczyhałaśmierćinierazzbierałaobfiteżniwo,itonawszystkichkontynentach.
Europaniebyłaodtegobynajmniejwolna,równieżiWielkaBrytania,chociażnawroty
głodubyłytamcorazrzadszeidotykałyjednostki,anietakjakdawniejcałejspołecz-
ności.Około1850r.biedniejsibylijużjednakwstaniejakośłączyćkonieczkońcem.
Doowsiankiimleka,którewciążjeszczepozostawaływiktemubogich,dodawali
ziemniaki,jarzyny,aczasemmięso.Nierazbyłtochlebzseremzapianypiwemlub
herbatą.Większekłopotyzzaopatrzeniemwystąpiłyjedyniewokresieblokadykon-
tynentalnej,potembyłojużstopniowocorazlepiej.Brytyjskawieśotwierałasięna
miasto.Dziękinowymśrodkomkomunikacji,zwłaszczakolejom,towarycorazszybciej
iwwiększejilościkrążyłymiędzywsiąamiastem.Rodzinyfarmerskieuczyłysię
kupowaćwmieścienietylkotekstyliaiprzedmiotydodomu,aleiniektóregatunki
pożywienia.PowstawałyteżHsklepywiejskie”,zaopatrywanewtowarywytworzonena
wsi,miejscesprzedażyikupnaprzezfarmerów.Wieśjakozamkniętyisamowystarczalny
organizmprzechodziławsposóbnieodwracalnydoprzeszłości.
Nierównośćwobecpożywieniabyłacechącharakterystycznącałejnaszejepoki.[An-
thélmeBrillat-Savarin,FizjologiasmakualboMedytacjeogastronomiidoskonałej
(1824)]DlaEuropynajtragiczniejszebyłylata1846-1849.Wposzczególnychregionach
zpowodubrakupożywieniazmarłokilkanaściepromili,anawetkilkaprocentogółu
ludności.Odnotowywanonawetprzypadkikanibalizmu.Pomocrządowaiorganizacji
charytatywnychzregułyniebyławystarczającaiprzychodziłazbytpóźno.Nieliczne
dietabiednych
brytyjskawieś
śmierćgłodowa
Ryci40
M.Drölling,Wnętrzekuchni,
1815(MuzeumLuwru,Paryż)
63
