Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ŚwiatwXVIIwieku
cywilizacjiDalekiegoWschodu(Chiny,Japonia,
Korea)orazCzarnaAfryka,którejodrębnośćcy-
wilizacyjnazależnabyławpoważnymstopniuod
warunkówgeograficznych.Wśródwymienionych
kręgówcywilizacyjnychbrakobszarówAustralii
zodrębnąkulturąAborygenówiNowejZelandii
zkulturąMaorysów,któreciągleżyływzupeł-
nymoderwaniuodresztyświataidopieronastęp-
nestuleciewłączyjewobiegogólnejcywilizacjiświa-
towej.
Wyjątkowarola,jakaprzypadłaEuropiewXVIIstu-
leciu,podobniezresztąjakwwiekachgookalających,
powoduje,iżdziejetegokontynentubędąstanowiły
najobszerniejszączęśćwywodówzaprezentowanych
wniniejszymtomie.
RozważaniaosiedemnastowiecznejEuropiemoż-
nazacząćodpostawieniapytania,czyXVIIw.stanowił
wdziejachnowożytnychnaszegokontynentuodrębny
okres.Opotraktowaniugooddzielniewniniejszym
tomieHistoriiświatazadecydowałytylkowzględyczysto
techniczne,awięckoniecznośćpodzieleniaobszernego
materiałuhistorycznego,którymhistorycydysponują
dlaczasównowożytnych,namniejszeodcinkichro-
nologiczne.
PrzezdługiokresXVIIw.traktowanybyłprzez
historykówjakoczęśćepokinowożytnej,przyczym
periodyzacjategookresunieuwzględniałaodręb-
nościtegostulecia.Świadcząotymsyntezydziejów
naszegokontynentu,wktórychczęstotraktowano
XVIIw.łączniezXVI,wyjątkowozXVIIIwiekiem,
anajczęściejdzielonoomówienieinteresującego
Ryci2
nasstuleciamiędzyobasąsiadującewieki,przyczymcezuręwyznaczanonarok
AlegoriaEuropywgryciny
1648,awięcrokkończącywojnętrzydziestoletnią,lubnarok1660,czylinarok
zXVIw.
rozpoczynającyokresrządówLudwikaXIV.Znowszychsyntezczypodręczników
czasównowożytnych,dostępnychwjęzykupolskim,możnajakoprzykładłącznego
traktowaniaobustuleciwskazaćnaHistoriępowszechnąXVIiXVIIwiekuZbigniewa
Wójcika.TakpotraktowanoteżczasynowożytnewHistoriiEuropy(wyd.pol.1994)
opracowanejzinicjatywyFredericaDelouche’aprzezdwunastuhistorykówzróżnych
krajóweuropejskich.TurównieżwiekiXVIiXVIIprzedstawionezostaływjednym
systemdziejówEuropy
rozdzialezatytułowanym„Reformacjaiabsolutyzm.WiekXVIiXVII”,zaświekXVIII
wodrębnymrozdziale„Oświecenieiwielkieideewolności(1700-1815)”.Łącznie
obastuleciazostałyrównieżujętewpracyzbiorowejEuropaiŚwiatwpoczątkachepoki
nowożytnejpodred.AntoniegoMączaka(1991,t.1-2).
Syntezyniemieckojęzycznenajczęściejrównieżłącządwastuleciarozpoczyna-
jąceczasynowożytnewjednącałość;przyokazjiukutodlanichnazwę„czasywcze-
snonowożytne”(Frühneuzeit).WdostępnymwjęzykupolskimdzieleJeanaBapty-
syntezy
styDurouselle’aHistorianarodówEuropy(pol.wyd.1996)czasynowożytnerównież
przedstawionezostaływdwóchobszernychrozdziałach:„Renesans,reformacja
iekspansjaEuropy(XVIwiek)”i„Absolutyzm,swobody,kosmopolityzm”przyczym
tendrugiobejmujeXVIIiXVIIIwiekikończysięnawydarzeniachz1789r.Zastoso-
wanotuinną,jakwidzimy,konstrukcję,któraXVIIw.łączyniezXVI,leczzXVIIIstu-
11
