Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ŚwiatwXVIIwieku
NajżywszezainteresowaniezestronyStolicyApo-
stolskiej,atakżeniektórychośrodkówwładzyświeckiej
naStarymKontynencie,wzbudzaływXVIIw.misje
prowadzonenaDalekimWschodzie.Tameuropej-
scymisjonarzezetknęlisięzestarymicywilizacjami
irozwiniętymi,azarazembardzoodmiennymiod
wyobrażeńwtymprzedmiocieEuropejczykówsys-
temamireligino-etycznymi,zwyklewsposóbinte-
gralnywpisanymiwmodelfunkcjonowaniadanego
społeczeństwaczypaństwa.Natymwłaśnietledoszło
dorozdźwiękumiędzyrodzimymikulturamiiniesio-
nymiprzezniewartościamianaukągłoszonąprzez
duchownychprzybyłychzEuropy.Stosowanydotąd
wAmeryce,czynamniejsząskalęwAfryce,model
bezwzględnegonarzucaniaspołecznościomprzyjmu-
jącym(obojętnieczydobrowolnie,czyteżpodprzy-
musem)wiaręchrześciańskąstandardówegzystencji
isposobupostrzeganiaświatawłaściwychEuropej-
czykom,zczymwiązałasięzazwyczajkonieczność
całkowitegoodżegnaniasię(przynajmniejnazewnątrz)
odrodzimejobyczajowościidawnychzwyczajów,
tuokazałsięniemożliwydozaprowadzenia.Jedy-
Ryci14
nywyjątekstanowiłyFilipiny,gdzieakcjaewangelizacyjna,prowadzonawedług
ChrzestManiSoyowgryciny
„tradycyjnego”schematu,postępowałastosunkowoszybkoinawetbezwiększych
zkońcaXVIw.
oporów,takiżjużw1579r.papieżGrzegorzXIIImógłutworzyćpierwszenatych
wyspachbiskupstwowManili,którenastępnieprzezKlemensaVIIIpodniesio-
nezostałodorangiośrodkasamodzielnejprowincjikościelnej(1595).Turównież
powstałzapontyfikatuInnocentegoXpierwszynaDalekimWschodzieuniwersy-
tet(opartynazałożonymw1611r.kolegiumdominikańskim).JużjednakwIndiach
akcjachrystianizacyjnanatrafiłananieprzezwyciężalnetrudnościzracjiistnieją-
cegoprastaregosystemukastowego,któregoniesposóbbyłopogodzićzprzesła-
niemewangelicznym.Stądwłaśnienasubkontynencieindyjskimpodjętopierwsze
próbydostosowaniaformliturgiikatolickiej,jakistylugłoszeniaEwangelii,dospe-
trudności
cyfikirodzimejkultury(pionierskiedokonaniajezuityR.deNobili).Przyjmującym
chrystianizacjiIndiiiChin
chrzesthindusomzezwalanonazachowywanietychspośróddawnychobyczajów,
któreniestaływsprzecznościzwiarąimoralnościąchrześciańską.Tzw.metoda
akomodacyjnaspotkałasięzprzyzwoleniemiaprobatązestronypapieżaGrzego-
rzaXV(1623)-pomimownoszonychprzezklerportugalskiskargnatensposób
postępowania.
PodobnyproblemwystąpiłnaterenieChin,gdzienabrałonjeszczewiększego
rozgłosu,aniżelimiałotomiejscewprzypadkuIndii.Promotoramitzw.rytuchiń-
skiegobylijezuici(szczególneznaczeniemiaławtymwzględziedziałalnośćM.Ric-
ciego),którzypotrafilizapewnićmisjomchrześciańskimjeżelinieprzychylność,to
misjonarstwo
przynajmniejneutralnośćzestronymiejscowejadministracjipaństwowej.Zchwilą
wChinach
jednakdopuszczeniaw1633r.przezpapieżaUrbanaVIIIrównieżinnychzakonów
dopracymisyjnejwPaństwieŚrodkazacząłnarastaćspórcodozasadstosowania
metodyakomodacyjnej,usilniezwalczanejzwłaszczaprzezfranciszkanówidomi-
nikanów.Ostateczniew1704r.StolicaApostolskazakazałaadaptowaniazwycza-
jówchińskichdoliturgiikatolickiejorazuczestnictwachrześcianwobrzędachku
czciKonfucjusza(pomimoichpaństwowego,aniereliginegocharakteru),jakteż
zmarłychprzodków.Tenżesamrokprzyniósłanalogicznyzakazwodniesieniu
29
