Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ŚwiatwXVIIIwieku
układspołeczny
społeczeństwokolonii
brytyjskichwAmeryce
Północnej
strukturaspołeczna
NowejAnglii
służbakontraktowa
Donichtakżenależałysklepyiwarsztatyrzemieślnicze.NatomiastIndianiemogli
najwyżejzajmowaćlokalnestanowiskawewsiachczystoindiańskich.Jeszczeniżej
znajdowalisięZambos(półkrwiIndianieiMurzyni)orazMulaci,podczasgdydol-
neszczebledrabinyspołecznejnależałydoczarnychniewolników.
SposóbkolonizacjiAmerykiŚrodkowejiPołudniowejorazcharaktersystemu
gospodarczegodeterminowaływytworzeniesięstosunkówspołecznych.Powstawa-
niedużychplantacji(np.trzcinycukrowejwBrazylii)prowadziłodowytworzenia
sięukładuspołecznegoodominacjibiałejludnościiniewolniczejspołecznościczar-
nej.Górnąwarstwęspołecznąstanowilifidalgos,właścicielewielkichplantacji,ajed-
nocześniepiastującynajwyższeurzędy.ZaliczanodonichzarównoPortugalczyków,
jakiKreolów.Wśrodkuhierarchiispołecznejznajdowalisięfazendeiros,którąto
grupętworzyliwłaścicieleplantacji,zamożniejsikupcyiprzedsiębiorcy.Poniżejlo-
kowalisiękupcyżydowscyiportugalscychłopi,podczasgdynasamymdoleznaj-
dowalisięIndianieiMurzyni.Alewobecbrakudostatecznejliczbyludnościeuro-
pejskiej,wBrazyliipełnienieważnychgospodarczofunkcjipowierzanoMurzynom.
Byliwięconinadzorcami,rzemieślnikami,kupcami.Jednocześniewregionachko-
palń(np.MinasGerais),mimobardzociężkiejpracyludnościmurzyńskiej,powsta-
wałybardziejdemokratycznestosunkispołeczne.
W2.poł.XVIIIw.nastąpiłoprzyspieszenieprocesówformowaniasięspołeczeń-
stwakoloniibrytyjskichwAmerycePółnocnejwewspólnotęosilnychcechachod-
rębnościnarodowej.Jednakodpoczątkówosadnictwaangielskiegonazach.wy-
brzeżachOceanuAtlantyckiego,zwłaszczaodXVIIw.,społeczeństwotocharakte-
ryzowałosięzróżnicowaniemetnicznymorazodmiennościąstrukturyspołecznej
wposzczególnychkoloniach.Inaczejstrukturatakształtowałasięwczterechkolo-
niachpółnocnych(Massachusetts,NewHampshire,Connecticut,RhodeIsland),
tworzącychtzw.NowąAnglię,inaczejwkoloniachśrodkowych(NewYork,New
Jersey,Pensylwania,Delaware),ajeszczeinaczejnapołudniu(Maryland,Wirginia,
KarolinaPółnocna,KarolinaPołudniowaiGeorgia).Towłaśnietychtrzynaście
kolonii,pozwycięskiejrewolucji,doprowadziłodopowstaniaStanówZjednoczo-
nychAmerykiPółnocnej.
HierarchięspołecznąmiastNowejAngliiwyznaczałpoziomzamożności.Elitę
majątkowątworzylibogacikupcyiprzedsiębiorcy,skupiającysięprzedewszystkim
wmiastachportowych.Byliwłaścicielamistatkówhandlowychirybackich,zakła-
dówprzemysłowych(mięsnych,rybnych,przemysłudrzewnego,metalurgicznego,
stoczniitd.),aswójmająteklokowaliwziemiinieruchomościach.Ichpozycjama-
jątkowaznajdowałaswojeumocowaniewdoktryniepurytańskiej.
Niżejwhierarchiispołecznejmiastsytuowalisiędrobnikupcy,rzemieślnicy,
urzędnicyorazniewykwalifikowanabiedotamarginesuspołecznego.Szczególne
miejscewśródosóbpozbawionychmajątkuzajmowalirobotnicytzw.służbykon-
traktowej.Rekrutowalisięspośródemigrantów,niemającychpieniędzynapokry-
ciekosztówpodróżyzEuropy.Odpracowywaliprzezokresdwóchdosiedmiulat
kosztybiletuorazwydatekzwiązanyzichDzakupieniemDprzezamerykańskichfar-
merówiprzedsiębiorców.Wśródprzymusowychrobotnikówznajdowalisiętakże
więźniowieskazaninadeportacjęlubwybierającywyjazddokoloniizamiastkary
więzienialubśmierci.
Blisko2/3społeczeństwaNowejAngliistanowilidrobnifarmerzy.Początkowo
żyliwewspólnotachzakładanychnaobszarzeok.82km2,tworzącychgminyadmi-
nistracyjne(township).Natymobszarzewyznaczanodziałkiojednakowejpowierzch-
nidlaindywidualnychgospodarzyorazwydzielanogruntykolektywnieużytkowa-
neprzezczłonkówwspólnoty.Bardzocharakterystycznącechąukładuspołecznego
NowejAngliibyłbrakarystokracjiziemskiej.
58
