Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ŚwiatwXVIIIwieku
strukturaspołeczna
wkoloniachpołudniowych
karanieniewolników
rewoltakamizardów
paktgłodu
powstaniechłopskie
wEuropieŚrodkowej
byłaarystokracjaziemska,właścicielepotężnychposiadłości.Wieluznich,miesz-
kającwAnglii,zawiadywałomajątkamipoprzezswoichprzedstawicieli.Zasadni-
czymtypemwłasnościziemskiejnaPołudniubyłyplantacje.Ichwłaściciele,najczę-
ściejpochodzeniaszlacheckiego,prowadziliwystawnytrybżycia.Dółdrabinyspo-
łecznejtworzylimurzyńscyniewolnicy,którychżyciewkoloniachregulowałtzw.
czarnykodeks.Niewolnicystanowilicałkowitąwłasnośćplantatora.Niestosowały
siędonichogólnieobowiązująceprawa.Podlegalicałkowitemuograniczeniuswo-
bodyporuszaniasię,aichzwiązkimałżeńskiezbiałąludnościązostałyzakazane.
Naporządkudziennymdochodziłodopiętnowaniażelazemikaraniachłostąna-
wetzanajmniejszewykroczenia.CzasamitylkozaswoistyDnietaktDuznawanobi-
cieniewolnikawobecnościzaproszonychgości.
Poważnyodsetekludnościbiałejstanowiłasłużbakontraktowa,podlegająca
bardzosurowemutraktowaniu,orazuboga,pozbawionaziemiiniepracującafi-
zyczniegrupa,stanowiącaklientelęarystokracji.
Konfliktyspołeczne
WybuchającewXVIIIstuleciubuntyipowstaniabyływdużymstopniuwyni-
kiemnapięćsocjalnych,pojawiającychsięwokresachwcześniejszych,międzysta-
namiigrupamispołecznymi.Wciążutrzymującysię,awniektórychkrajachnawet
rosnący,nadmiarobciążeńsprawiał,żebuntowalisięchłopi.
Zarównospołeczne,jakireligijnepodłożemiałopowstaniedojakiegodoszło
wLangwedocji,weFrancjiwlatach1702-1704.Bunttenprzeszedłdohistoriipod
nazwąrewoltykamizardów.Jegowybuchwdużejmierzebyłspowodowanyskutkami
odwołania,jeszczewpoprzednimstuleciu,edyktunantejskiego.Dlategoteżzaje-
denznajważniejszychcelówrewoltyjejuczestnicyuznaliwalkęowolnośćsumienia.
Zpowodupogarszającychsięwarunkówżycia,latnieurodzajówigłodóww2.poł.
XVIIIw.weFrancjidochodziłodożywiołowychrozruchów.Takbyłowlatach1747-
-1748.Dalszezamieszkiwybuchływlatach1748-1750,gdy-dlaspacyfikowania
nastrojówwParyżu-René-LouisdeVoyerdePaulmyd)Argenson,ministerwojny
ipolicjipróbowałwysyłaćdoLuizjanyubogąludnośćstolicy.Wpołowiewiekubunty
ludowemiałymiejscewLangwedocji,Île-de-France,DelfinacieiProwansji.Doko-
lejnychwystąpieńdoszłow1773r.,kiedytopofalinieurodzajówrozeszłysiępogło-
skioukrywaniuzbożaprzezpaństwo.Mówiononawetotzw.pakciegłodu.Gwał-
townewystąpieniachłopstwafrancuskiego,atakującegozamkiidworyszlacheckie
miałymiejscewcałejFrancjipowybuchuWielkiejRewolucjiFrancuskiej.
WkońcuXVIIIstuleciawystąpiłysporadycznepróbyzorganizowanejsamoobro-
nywśródangielskichrobotników.W1794r.surowekaryspadłynaczłonkówLon-
dyńskiegoTowarzystwaKorespondencyjnego,wywodzącegosięzorganizacjizało-
żonejprzezszewcaThomasaHardy)ego.W1799r.uchwałąparlamentuzakazano
organizowaniawszelkichzrzeszeń.
DokonfliktówopodłożuspołecznymdochodziłotakżenawschodzieEuropy.
W1733r.doszłodokrwawostłumionegopowstaniachłopskiegowMeklemburgii.
Widowniąszczególnieostrychwystąpieńchłopskichbyły,ażdoreformyurbarial-
nejzlat1767-1778,Węgry.Powstaniawybuchałytamcokilkalat,aszczególnie
ostrewystąpieniamiałymiejscewlatach1765-1766.WCzechachjużwtrakcie
realizacjireformytakżedochodziłodobuntówchłopskich.AlepodobniejakwXVII
stuleciu,arenąnajwiększychpowstańchłopskichwXVIIIw.stałasięRosja.W1705r.
wybuchłopowstaniewAstrachaniu,wktórymuczestniczylichłopi,Kozacyoraz
żołnierze.Zostałoonokrwawostłumionenawiosnęnastępnegoroku.Wtymsa-
mymczasiewybuchło,ciągnącesięażdo1711r.powstanieBaszkirów.Natomiast
60
