Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Europapo1849roku
kazałwysłaćdoWłoch,częściowodrogąwodnądoGenui,częściowoprzezgóry.
Ponieważdotransportuwojskaużyto,chybaporazpierwszynatakdużąskalę,
koleiżelaznej,poszczególnejednostkiwojskowemożnabyłostosunkowoszybko
przerzucaćnafront.WpołowiemajawrejonieTanaroponad100000Francuzów
połączyłosięzPiemontczykami.
Napoleonwylądował12majawGenui,obejmującnajwyższedowództwoDNo-
wejArmiiWłoskiejD.Austriacyoczekiwalijegoataku,skierowanegoprzeciwkoich
lewemuskrzydłupodPawiąiPiacenzą,ponieważNapoleonIw1796r.zastosował
takąwłaśnietaktykę.Tymczasemdoszłodoatakuodpółnocy.Wnajwiększejta-
jemnicy,pozatyłamioddziałówpiemonckich,większaczęśćsiłfrancuskichzostała
przetransportowanakolejązAlessandriidoVercelliipodPalestro(30i31maja)
wywalczyłaprzejścieprzezSesię,pozaTessinem.4czerwcapodMagentądoszłodo
pierwszejwielkiejbitwy.Walkabyładługaikrwawa,początkowonawetdośćpo-
myślnadlaAustriaków.WkońcujednakmarszałekMac-Mahon,kierującyopera-
cjamisztabowymi,zdołałrozbićpraweaustriackieskrzydło.Gyulai,któryzamie-
rzałnastępnegodniakontynuowaćbitwę,doznałjednakwnocyciężkiegociosu
wskutekutratyMediolanu,costwarzałogroźbęokrążeniawojskaustriackich.Mu-
siałwięczarządzićodwrótwkierunkuMincio,byznaleźćsięwczworobokutwierdz,
stanowiącychjużrazpodczasrewolucji1848r.ostojędlafeldmarszałkaJózefaRa-
detzky)ego.NatomiastdowyzwolonejstolicyLombardiijuż7kwietniawkroczył
Mac-Mahon,bynazajutrzwziąćudziałwuroczystościachnacześćNapoleona
iWiktoraEmanuela.
JednocześnieGaribaldiparłnaczeleswoichochotnikówwzdłużpodgórzaAlp,
zajmująckolejnoComo,BergamoiBrescię,natomiastwydzielonyfrancuskikor-
pusdowodzonyprzezJerôme)aNapoleonawylądował23majawLivorno,dociera-
jącprzezParmędosąsiednichksięstw.GdziekolwiekznajdowalisięAustriacy,tam
natychmiastdochodziłodowybuchurewolucji.Wszędziewieszanotrójkolorowe
flagiwłoskie.Jednakżewśródtychwydarzeńniebrakbyłokropligoryczydlawłos-
kichpatriotów,Napoleonbowiemniezamierzałnarzucaćpaństewkomśrodkowo-
włoskimdyktaturyWiktoraEmanuela,jakzaznaczałwswychwypowiedziach.Ce-
sarzmusiałsięliczyćznastawieniempartiiklerykalnejorazzprotestamipapieża,
które-jakecho-powtarzałacesarzowa,gorliwarzeczniczkainteresówpapieskich.
WdodatkupełnajednośćizjednoczenieItaliiniezbytleżałowinteresiefrancu-
skim.LądowanieJerôme)aNapoleonawLivornomiałoprzypuszczalnienaceluutwo-
rzeniewtejczęściWłochsekundogeniturynapoleońskiej.Napoleonniebyłrów-
nieżprzekonanyokoniecznościzbytgorliwegozaangażowaniasięwsprawę
zjednoczeniaWłoch.Ponadtopojawiłosięniebezpieczeństworozszerzeniasięwojny
napółnocy:14czerwcaPrusyzmobilizowałysześćkorpusów,awBundestaguzgło-
szonowniosekutworzeniakorpusuobserwacyjnegonaichpołudniowejgranicy.
Wtejsytuacjikonfliktzbrojnymogłozakończyćtylkozdecydowane,szybkie
zwycięstwojednejzwalczącychstron.KierowanytąmyśląFranciszekJózefzdecy-
dowałsięosobiścieprzejąćdowództwowojskowe.Wzmocnionaarmiaaustriacka
wzrosładoliczby160000żołnierzy,przewyższającook.20000żołnierzysprzymie-
rzonewojskafrancusko-piemonckie.Wierząc,żetaprzewagaprzyniesiemuzwy-
cięstwo,cesarzpostanowiłporzucićtaktykędefensywnąiwoparciuoczworobok
twierdzzainicjowaćkontrofensywęzeswojejgłównejkwaterywWeroniewkierun-
kuMincio.
Rankiem24czerwcaniespodziewaniedlaobustrondoszłodostarciawpagór-
kowatymterenienapołudnieodjezioraGarda,podwsiąSolferino.Wniebywałym
upale,wponad3-kilometrowympasieuderzyłonasiebieok.300000ludzi.Francu-
zi,podługotrwałych,bezowocnychwalkach,podejmowanychwczesnympopołu-
55
armiafrancuska
wPiemoncie
bitwapodMagentą
odwrótAustriaków
ofensywaGaribaldiego
wahaniacesarza
kontrofensywa
FranciszkaJózefa
bitwapodSolferino
