Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ŚwiatodWiosnyLudówdoIwojnyświatowej
kapitulacjaGaety
narodowewybory
KrólestwoWłoch
rozmowyzkuriąrzymską
problemwcieleniaRzymu
doKrólestwaWłoskiego
PiusIX
władząpapieża,choćjeszczeczasjakiśtrwaływalkiotwierdzęGaeta,gdziebronił
sięmłodykrólwrazzeswojążoną,siostrącesarzowejAustrii.Ostatecznakapitula-
cjatejtwierdzynastąpiła13II1861.
17I1861odbyłysiępierwszenarodowewyborywzjednoczonychWłoszech,
poczymwTurynie,awięcnaperyferiachpaństwa,zebrałsięparlamentwłoski,
którymiałtamswojąsiedzibęodlutego1861r.ażdo1865r.Ówparlamentprokla-
mowałuroczyścieWiktoraEmanuelakrólemWłochDzłaskiBożejiwoliluduD(Dper
graziediDioeperlavolontadelpopoloD).Nowekrólestwoobejmowało260000km2
`
iblisko22mlnmieszkańców.Jednakżenowemupaństwubrakowałopełnegobez-
pieczeństwanagrunciemiędzynarodowymorazsiływewnętrznejijedności.Po-
międzyPiemontczykamiaNeapolitańczykamiwystępowałygłębokieróżnice
wwykształceniuiwświadomościpropaństwowej,atakżewzakresiesprawekono-
micznych.JakmówiłCavour,Neapolitańczykównależałoumyć,cobyłowynikiem
ostatnichznimikontaktów.ZarysowywałysięrównieżodrębnościpomiędzyTo-
skańczykamiiLombardczykami.Jeszczepodziesięciulatachrozbrzmiewałohasło:
DWłochyzostałyodbudowane,terazmusimystworzyćWłochówD.Nadaloczeki-
wałyrozwiązaniasprawyrzymskaiwenecka,które-jaksięokazało-możnabyło
rozwiązaćtylkozbrojnie.
Cavourbyłwpowyższychsprawachoptymistą,sądząc,żeRzymjakowłaściwą
stolicępaństwamożnaodzyskaćpokojowymiśrodkami.Rozpocząłteżrozmowy
zkuriąrzymskąpodhasłemDWolnyKościółwwolnympaństwieD,spodziewającsię,
żepapieżzrezygnujezeswejświeckiejwładzy.Alewtejsprawieczekałogogorzkie
rozczarowanie.PiusIXniechciałmiećnicdoczynieniazDpozorniewierzącymi
bezbożnikamiD-rozbójnikamizTurynu.WczasierozmówzNapoleonem,mają-
cychnaceluwycofaniegarnizonufrancuskiegozRzymu,Cavourrozchorowałsię
ciężkonaostregastrycznezatrucieizmarł6VI1861,uszczytuswychosiągnięć
politycznych.ByłonijestnadalwielbionyprzezWłochówjakojedenznajwięk-
szychbohaterównarodowychobokWiktoraEmanuela-działaniaobutychpolity-
kówprzyniosłyWłochomzjednoczenienarodowe,sprawazaśRzymuiWenecjimiała
sięrozstrzygnąćwciągukilkunajbliższychlat.Zpunktuwidzeniastosunkówmię-
dzynarodowychdoszłodoznaczącychprzeobrażeń:wwynikuwydarzeń1859
i1860r.powstałonowe,stosunkowodużepaństwo,któreznaczącozmieniłoukład
siłwEuropie.
KresistnieniaPaństwaKościelnego
Jednymznastępstwwojnyfrancusko-pruskiejbyłaostatecznalikwidacjaPań-
stwaKościelnego,cowzasadziebyłorównoznacznezutratąświeckiejwładzypa-
pieża.Jakwiadomo,włoskiruchnarodowyjużodlatdążyłdopełnegozjednocze-
niaItalii,cozmierzałonieuchronniedocałkowitejintegracjikraju,awięcnietylko
dounicestwieniawszystkichwiększychlubmniejszychksięstwipaństewekwłos-
kich,wypędzeniaokupantaaustriackiego,aletakżedowcieleniapradawnejstolicy
kraju,Rzymu,doterytoriumobejmującegonoweodrodzoneKrólestwoWłoskie.
Sprawataokazałasięjednakniełatwadorozwiązania,byłabowiemzbyttrudna
doakceptacjidlaczęściopiniipublicznej,nietylkowłoskiej,aleimiędzynarodowej,
niewyłączającwyższejkatolickiejhierarchiikościelnejanisamegopapieża,głowy
nietylkoKościoła,aleirządzonegoprzezeńpaństwa.Wlatach,gdydecydowałysię
losyWłochówiichcałegokraju,naczelePaństwaKościelnegostałpapieżPiusIX,
liczącywówczas78lat.Reprezentowałosobowośćodośćgorącymtemperamencie
idużejenergii.OkreślanogoczęstojakoDwalczącegopapieżaD.Początkowoucho-
dziłzaczłowiekaopoglądachdośćliberalnych,skłonnegodoprzystosowaniaKo-
60
