Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
RozdziałI
nichjakbywyspapiaszczysta,zwanaKępąGiełczyńską46.Narewprzecinarów-
noleżnikowoKotlinęBiebrzańskąipouzyskaniuwódBiebrzypłyniewzdłuż
krawędziWysoczyznyKolneńskiejkupołudniowemuzachodowi47.
PoważnąprzeszkodąbyłrównieżKanałAugustowski,któryłączyBiebrzę
zNiemnem48.RóżnicapoziomówmiędzyBiebrząaAugustowemwynosi15m,
aNiemnemiAugustowem-41m.
DużąrolęmiałyodegraćtwierdzeOsowiec,Grodno49iKowno.Bezpośred-
nioprzedwybuchemwojnyprzystąpionodoichrozbudowy.Wpołowiedrogi
międzytwierdzamiGrodnoiKownoznajdowałasięOlitawzmocnionaprzed
wojnąprzyczółkiemmostowym.PołączonabyłaliniąkolejowąprzezOranydo
Suwałk.GrodnospełniałoważnąrolęnatrasieWarszawa-Wilno.Newralgicz-
nympunktembyłatwierdzawKownie.OdniejodchodziławstronęPrus
WschodnichliniaKowno-Insterburg(Wystruć)50-Królewiec(Königsberg).
Istniałoniebezpieczeństwo,żeNiemcybędąmogliobejśćKownoprzezdolny
Niemen,wyruszajączeswegoterytorium.TwierdzeznadNiemnamogłyścią-
gnąćnasiebieznacznesiłyniemieckie,ponieważznajdowałysięwniedużej
odległościodgranicyprusko-rosyjskiej.WtensposóbNiemcymogliuzyskać
możliwośćodcięciaRosjanodnajważniejszychpołączeńzresztąImperium
itymsamymskomplikowaćzaopatrzenieiuzupełnianiestanówosobowych
obleganychtwierdz.BezpośrednieuderzenienalinięNiemna,bezwyjaśnienia
sytuacjiwKrólestwiePolskim,niosłodużeryzykodlaNiemców.Mogłonara-
zićichnadotkliweskutkiuderzeniawpraweskrzydłoodstronyKrólestwaPol-
skiego.Niemcynapółnocymoglirealizowaćtrzywariantyplanuuderzeniana
Rosję51:
1.PrzedostaćsięnadrugąstronęNiemnamiędzyGrodnemaKownem;
2.OkrążyćKownoodstronypółnocnej;
3.ObejśćNiemenodpołudnia.
Niemcywybralitrzecizwariantów,sądząc,żewokresiezimowymbędzie
najłatwiejszydozrealizowania.Decydowałtutajpośpiech,ponieważtrzeba
byłopomócsojusznikowiaustro-węgierskiemu.Trzecikierunekwbrewpozo-
romnienależałdołatwych.TrzebabyłosforsowaćlinięrzekNarwiiBiebrzy.
Terenynadtymirzekaminiesprzyjałyruchomwiększychoddziałówwojsko-
wychzewzględunawysokiezalesienie,zabagnienieiwarunkizimowe.Po-
szczególneformacjezmuszonebyłydorozdzielaniaswoichsiłnamniejsze
46Z.Gloger,Dolinamirzek.OpisypodróżywzdłużNiemna,Wisły,BuguiBiebrzy,Warszawa1903,s.199.
47J.Kondracki,op.cit.,s.242.
48M.Orłowicz,Przewodnikilustrowany...,s.35.
49NajsłabiejztychtrzechtwierdzpodwzględemobronnymprezentowałasiętwierdzaGrodno.Jej
budowadomomenturozpoczęciawalklutowych1915r.niezostałaukończona.Ponadtozałogę
twierdzytworzyłazaledwiebrygadapospolitegoruszenia(6drużyn).Dopierood15lutego1915r.
zaczęłyprzybywaćdrogąkolejowątransportyoddziałówzBiałegostoku-XViIIKorpusy;CAW,
WBH,I.341.1.493,Podróżhistoryczno-taktyczna1938...,s.104.
50Wystruć(obecnieCzerniachowsk,Rosja)-ważnywęzełkolejowy,M.Orłowicz,Przewodnikpo
ziemiach...,Kraków1914,s.169
51R.Umiastowski,op.cit.,s.49.
