Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
l
Problemiśrodekzaradczy
wtedy,gdyowartościmonet,przynajmniejczasami,decydujenomi-
nał18.AdamSmithorazwieluinnychteoretykówsystemukruszcowe-
gopieniądzatowarowegotakżewspominali,żewartośćmonetczęsto
przyjmujesięnapodstawienominałów19.
Podstawowateoriajednegonominału
Wykorzystajmyirozszerzmyteoriępieniądzatowarowego.Teoria
taopisujepopytnamonetywybijanezdrogocennegometalu,któ-
rybędziemydalejnazywalisrebrem,atakżemechanizmpodażytego
pieniądza.Ostateczniedojdziemydowariantunaszejteorii,wktó-
rymprzyjmujesięwielerodzajówmonet.Rozpoczniemyjednak,bo
takjestbardziejużytecznie,odjejwersjibardziejtypowej,gdzieza-
kładasięwykorzystywaniemonetojednymnominale.Przyjmijmy,
żetymnominałembędziepens.
Elementy
Wpodstawowejteoriijednegonominałuczynisięnastępujące
systemu
założenia:(a)monetywybijasięzdrogocennegometalu,(b)owar-
kruszcowego
pieniądza
tościmonetybędącejwobieguniedecydujejejciężar,lecznominał
towarowego
(liczba),(c)ilośćkruszcuużytegodowybiciamonetywyznacza
górnągranicęcenydobrakonsumpcyjnego(wyrażonejpoprzez
liczbęmonetkoniecznychdonabyciajakiegośartykułu).Istnie-
jądwiemetodyustalania,ilenowychmonetzostaniewyprodu-
kowanych:albo(d)władzenakazująmennicywybijaćodpowied-
niąliczbęmonetnaichkoszt,albo(e)władzeustanawiająsystem,
wktórymnieograniczasięliczbywybijanychmonet,aobywatele
mająprawojenabywaćpoustalonymkursiewmennicy,wzamian
zasrebro,awięcotrzymującokreślonąliczbęmonetzapewną
ilośćkruszcu.Gdywybierasięsystem,wktórymnieograniczasię
liczbywybijanychmonet,wyznaczasiędolnągranicęcenydobra
konsumpcyjnego.Widealnymdziewiętnastowiecznymsystemie,
18WpracySargent,Smith1997przyjęto,żemonetymogąsięróżnićciężarem,ipoczynionozałożenie,żewartość
przyjmowanonapodstawienominału.
19
Smith[1776]1937,księgaI,rozdz.5,44;księgaIV,rozdz.6,517.Zob.teżBernstein2000,s.83.
