Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
antagonizmunarodowegopolsko-niemieckiego,wreszciewwyniku
wielkichzmianludnościowych,którezaszłytuwXXwieku.Zróżnico-
waniePomorza–etniczne,religijne,przestrzenne,polityczneikażde
inne–spowodowało,żeregiontenstałsięmozaikąojczyznprywatnych,
mozaikąmałychojczyzn.
Ojczyznajestzawszeczyjaś,awięcnajważniejsisąludzie.Jakpisał
JerzyChłopecki:
Mówiącoojczyźnieprywatnejodnosimyjąnietylkodomiejsca.
Aspektterytorialnyjejniewyczerpuje.Owaojczyznaprywatnajest
zawszetakżeludzkąwspólnotą.[ł].Mówiącoojczyźnieprywatnej
myślimywięcnietylkooziemi,naktórejurodziliśmysięiwyrośli,na
której–jakpiszepoeta–przeszumiałonamdzieciństwoimłodość,ale
iozamieszkującejjąwspólnocieludzkiej–społecznościlokalnej.[ł]
Trzygłównecechysądlakażdejwspólnotyispołecznościlokalnejcha-
rakterystyczne,właściwiemożnajeuznaćzacechykonstytutywne–
wspólneterytorium,istnienieinterakcjispołecznychiwystępowanie
trwałejwięzimiędzyczłonkami
16
.
Ituzaczynasięproblem.Ludnośćpomorskabyłaróżnorodna,ainter-
akcjewśródniejnaderskomplikowane.Poczuciewięziwielokrotnie
zrywanoiodbudowywano.NaPomorzubyliisąnludzietutejsi”,przy-
słowiowenkrzoki”,alewielubyłoijestnnietutejszych”(czylinpto-
ków”),którzywędrowali,przewędrowali,wywędrowali–dobrowolnie
lubpodprzymusemznaleźlisięnatymterenie.Sąludziestądiludzie
zzewnątrz.Czasjednakpłynieikilkapowojennychdziesięciolecispo-
wodowało,żeczęśćtychnzzewnątrz”stałasięludźminstąd”,gorącymi
patriotamiswoichmałychpomorskichojczyzn,którezresztąnajczęściej
postrzegająiopowiadajązupełnieinaczejniżdawni–głównieniemiec-
cy–mieszkańcytychziem.Pojawiasięzresztączasamiproblem,pyta-
nie–któraopowieśćjestnprawdziwsza”,lepsza,anawetnbardziejpra-
womocna”(pytamy:nczytakmożnaprzedstawiać,opowiadać,prezen-
towaćKaszuby,Gdańskitd.”?).
DlaczegomamydoczynieniaztakąsytuacjąnaPomorzu?Todość
prostedowytłumaczenia.Obojętnie,czysięodwołamydokoncepcji
WielkiegoPomorzawwersjiGerardaLabudy(czyliodReknicypo
Niemen),czywwersjiLechaBądkowskiego,awięcodOdrypoElbląg
iToruń,odrazuuderzynaszmienność:podziałówadministracyjno-
1111111
16
J.Chłopecki,Tożsamościspołecznewglobalnymświecie.W:Państwo,samorząd
ispołecznościlokalne.PiotrBuczkowskiinmemoriam,red.K.Bondyra,M.S.Szcze-
pański,P.Śliwa,Poznań2005,s.53-54.
17
