Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RafałFoltyn
pogańskimzrywienarodowym,jakimbyłoodparciekrucjaty53wroku
1147rokuprzezobodrzyckiegoNiklota.„KsiążętaPomorzaZachodnie-
go,wszedłszynapoczątkuXIIstuleciawposiadaniedawnychziem
wieleckich,ściślejlucickich,nazywalisięksiążętamiSławiilubksiążę-
tamisłowiańskimi(duxSlavorum),dlategożemoglitąnazwąogarnąć
wszystkieswojeposiadłościiwszystkichswoichpoddanych”54.
KiedywXIIIwiekuniefunkcjonujejużmianoWieletów,anaczęściich
dawnychziemrozpościerasięKsięstwoZachodniopomorskie,wkontekście
zasięgutegonadbałtyckiegotworupaństwowego–jakgłosiGerardLabuda
–pojawiasięnazwaKaszuby(dlakraju)iKaszubi,będącyniejakoludem
tożsamymetnicznieikulturowozdawnymi(wcześniejszymi)Pomorzana-
mi(wczasachPolantakmówionoogólnieosłowiańskichplemionachsą-
siadującychnapółnoc).ZkoleipojęciePomorzanwtokurozwojuproce-
sówhistorycznychnabierajużznaczeniawielonarodowościowego55.
PaństwoGryfitów,jakzczasemjęłosięokreślaćKsięstwoZachod-
niopomorskie,wktóregoskładweszłyziemieWieletówiPomorzan,na
skutekpodbojówKrzywoustegouzależnionezostałoodPiastów,apo
śmiercipolańskiegoksięciaobjętezwierzchnictwempolskim.„Składało
sięzdwuwyodrębnionychczęści–przedodrzańskiejzachodniej,którą
konsekwentnienależynazywaćkaszubskąorazzzachodniejzaodrzań-
skiej,którązgodniezdziedzictwemprzeszłościtrzebaokreślićwielecką,
względnielucicką”56.Tegotypuwnioski,formułowaneprzezLabudę,
mogąznajdywaćantagonistów,aczkolwieknaichpodstawiewidać,jak
dosamegotylkonazewnictwa„wielecko-lucickiego”sięganowwiekach
późniejszychijakdodziedzictwakulturowego57czcicieliSwarożycaod-
nosisięwspółczesnanauka.Tytulaturaksiążątodwoływałasięzarów-
nodoLuciców,jakiKaszubów.Kaszubizachowaliwciąguwieków,jako
1111111
53Zob.E.Christiansen,Krucjatypółnocne...,Rozdział2.Krucjatypołabskiewteorii
ipraktyce(1147-1185),s.85-110.
54G
.Labuda,Kaszubiiichdzieje,Gdańsk1996,s.96.
55Tenże,HistoriaKaszubów…,s.37.
56Tenże,Kaszubi…,s.104.
57Wciąguwiekówobserwujemybarbarzyńskiedziedzictwokulturowezróżnychkrę-
gówetnicznychEuropy.KarolModzelewskiudowadnia,żeskładoweszlacheckiego
liberumvetosądalekąreminiscencjątego,cozapisałThietmarojednomyślności
uWieletów.Wiemyprzecież,żeniejednokrotniewRzeczypospolitejszlacheckiej
musiałuciekaćten,ktoudaremniłokrzykiemvetopodjęciedecyzji.RelacjaThiet-
maraowymuszaniukijamijednomyślnościuchwałwtrakcielucickiegowiecu
wskazujenabardzostary,plemiennyrodowódsiedemnastowiecznychobyczajów
sejmikowych–K.Modzelewski,BarbarzyńskaEuropa...,s.462.
30
