Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Badaniabilingwizmupolsko-portugalskiegowBrazylii…
igwarowych,wkilkuprzypadkachnatomiastbyłtopolskidialekt.Ichznajomość
polskiegokodupisanegobyłaograniczonadoświadomości,żepolskiiportugalski
używajątychsamychliterłacińskich,tworzącychjednakdwaodmiennesystemy
graficzne,powiązanezsystememfonologicznymkażdegozjęzyków.Połowauczest-
nikówuczyłasięwcześniejczytaniaipisaniapopolsku,miaławięcwtymzakresie
większąlubmniejsząpraktykę.Dotejgrupynależeliprzedewszystkimpolscyksię-
żadysponującypolskimwykształceniempodstawowym,średnimiwyższym,atakże
ciprzedstawicielePoloniibrazylijskiej,którzyposzkolepodstawowejtrafilidobra-
zylijskichszkółśrednich(seminariówniższych),przygotowującychkandydatówdo
wyższychseminariówduchownych.Pozanimipolskimkodempisanymposługiwało
siętakżekilkaosóbwychowanychprzezwykształconychrodziców,którzywdomu
uczyliswedzieciczytaniaipisaniapopolsku,choćzdarzałysięteżosoby,któresame
uczyłysiępisaćiczytaćpopolsku(Miodunka2003:180-181).Nieznajomośćpolskie-
gokodupisanegobyławynikiemtzw.pierwszejnacjonalizacjiprezydentaBrazylii,
GetúliaVargasa,którywkońcu1938rokuwydałdekretzakazującynauczaniajęzy-
kówimigrantówwszkołachetnicznych(zob.M.Kula1981:159-228;1987:202-211).
Dekretwynikałzobawprzedrosnącąwświeciesiłąnacjonalizmówniemieckiego,
włoskiegoijapońskiego,któredoprowadziłydowybuchuIIwojnyświatowej.Bra-
zyliajakopaństwomiałapowody,byobawiaćsięichsiłyzewzględunakoncentrację
osadnictwawłoskiego,niemieckiegoijapońskiegowokreślonychregionachkraju,
zwłaszczawtrzechpołudniowychstanach-wParanie,SantaCatarinaiRioGrande
doSul,gdzieznajdowałysiętakżenajwiększeskupiskaosadnictwapolskiego.
MożliwośćmieszkaniaipracyprzezkilkamiesięcywKurytybie,stolicystanu
Parana,potraktowałemjakodobrąokazjędoregularnegoprowadzeniaobserwacji
uczestniczącejPoloniibrazylijskiej,dokumentowanejwdzienniku.Miałemwiele
możliwościdotego,prowadzączajęciawDepartamencieObcychJęzykówNowożyt-
nychUniwersytetuFederalnegoStanuParana(UFPR)orazuczestniczącwzajęciach
zjęzykaportugalskiegojakoobcegodlastudentówzagranicznych.Obserwacjanie
ograniczałasięzresztątylkodoterenuUFPR,gdyżzewzględunabliskiekontakty
zKonsulatemGeneralnymRzeczypospolitejPolskiejwKurytybiebrałemudziałwe
wszystkichimprezachorganizowanychprzezpracownikówKonsulatunaczelezPa-
niąKonsulGrażynąMachałek.
WKurytybiebyłajeszczejednainstytucjagodnauwagidlabadaczapolszczyzny
ipolskościwBrazylii,amianowicieznajdującysięwcentrummiastakościółpara-
fialnyśw.Stanisława,wktórympracowalipolscyksiężachrystusowcymówiącypo
portugalsku.Byłtokościółpolskinietylkozewzględunapatrona,aległówniedla-
tego,żezostałzbudowanyprzezPolaków,którzyspotykalisiętamkiedyśnamszach
dlaczłonkówpolskiejkoloniiwKurytybie.Wokresiemojegopobytuwtymmie-
ściekościółśw.Stanisławaobsługiwałwszystkichwiernych,cowyrażałosiętym,że
13
