Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wstęp
chodnich”instytucjiiidei.Pośródnichznalazłasięikoncepcjapaństwanarodowego,
inośnehasłanacjonalizmu.RządzącadynastiaChakripodjęławówczas,poniekąd
wbrewdotychczasowejtradycjipolityczno-kulturowej,próbynarzuceniajednolitej
tożsamościnarodowejrozmaitymwspólnotometnicznymzamieszkującymperyfe-
ryjneobszarykrólestwa.JakpiszeThongchaiWinichakulwswejkluczowejpracy
poświęconejtajskiejprzestrzeninarodowej,stołecznaelitawładzyuświadomiłasobie
wówczaskoniecznośćintegracjipoddanychnagrunciewspólnotyterytorialnej(geo-
-body)2.Przestrzeńpolitycznąnowegonaroduwyznaczałynietylewłasnetradycje
historyczne,ileraczejgranicepolityczneotaczającychjużwówczasXIX-wieczny
Syjamposiadłościmocarstwkolonialnych.Przenikającedoówczesnegopaństwataj-
skiegoideenarodoweiwzorcepaństwanarodowegostawałysiętymsamymjednym
zwymiarówzależnej,kolonialnejdrogimodernizacjiobranejprzezkraj.Tegotypu
rodowódnowych,postkolonialnychnarodówjesttypowydlawieluinnychobsza-
rówświata.Postkolonialnyrodowódtajskiegonacjonalizmu,podobniezresztąjak
postkolonialnerodowodywszelkichnacjonalizmów,lokujeideetajskiejtożsamości
niemalwyłączniewsferzerzeczywistościpolitycznej.
Zdrugiejstronynależypamiętaćotym,żeSyjam-jakojednoznielicznychpaństw
Azji-nigdynieznalazłsiębezpośredniopodczyimkolwiekzwierzchnictwemkolo-
nialnym.Miarąsukcesukonstruowanianowoczesnegopaństwanarodowegostałsię
tuponiekądsamfaktutrzymaniasuwerennościiintegralnościterytorialnejprzezrzą-
dzoneprzezdynastięChakrikrólestwo.Trudnomówićzatemwyłącznieonaśladow-
czymiodtwórczymcharakterzetajskiegonacjonalizmu.WewspółczesnejTajlandii
wciążpanujeszerokorozpowszechnioneprzekonanie,żewystępujepewnawspólna
tajskanaturaczyswoiściepojmowanatożsamośćikhwampenthai(tajskość).Choć
istotaowejntajskości”jestprawdopodobniewytworemostatniegostulecia,jejbudo-
wanieopierałosięnabardzoselektywnymprzyjmowaniuprzezkrajirządzącenim
elitynapływającejzZachoduideologiiprzyrównoczesnychpróbachwbudowywania
wniąlokalnychidei,wierzeńisystemówwartości.Wtrakcietegoselektywnego
procesuumacnianobuddyzmjakoreligiępaństwową,choćrównocześniemoderni-
zowanokraj,opierającsięnanajnowszychzdobyczachzachodniejnaukiitechnolo-
gii;utwierdzanoznaczeniemonarchiijakoinstytucjiintegrującejwszystkichTajów
mimootwarciasięnanapływającezZachoduideedemokratyczne;przywiązywano
niezwykłąwagędoniekiedyanachronicznychtradycjiirytuałówmimofascynacji
europejskąiamerykańskąkulturą.
Znalezienieistotyowejntajskości”stałosięjednymzgłównychzadań,przed
którymstanęlirządzącySyjamemnaprzełomieXIXiXXwieku.Nieustannepo-
szukiwaniantajskości”towarzyszyłyzresztązmieniającymsięrządomwBangkoku
wciągukolejnegostulecia.Próczpróbzdefiniowanianarodutajskiego,opartychna
odwoływaniusiędowspólnejtradycjiidziedzictwahistorycznego,niebrakowało
licznychprzykładównnegatywnejidentyfikacji”wstosunkudoobcychiprzybyszy
zZachodu-farangów,muzułmanów-khaek,chińskichimigrantówczywreszcie
2ThongchaiWinichakul,SiamMapped:AHistoryoftheGeo-bodyofaNation,UniversityofHa-
waiiPress,Honolulu1994,ss.16-24.
