Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Częśćpierwsza:Historycznyrysformowaniasięwielokulturowegonarodu...
NiecoinaczejbyłowSzwajcariiZachodniej–hrabiowiesabaudzcywPays
deVaud(Waadt)zdołaliwXIIiXIIIw.przełamaćwładzęszlachtyiutworzyli
państwo,sięgająceodJezioraGenewskiegodorzekiAare.Tosabaudzkieteryto-
riumdopieropodkoniecśredniowieczastanęłonadrodzeekspansjiKonfederacji
Helweckiej.
Około1300r.owapolitycznarównowaganaobszarzepółnocnegoPogórza
Alpejskiego(Alpenvorraum)ażpoJezioroBodeńskieiRenstanęłapodznakiem
zapytaniazpowodudążeńprzywódczychHabsburgóworazdążeńniepodległo-
ściowychmiastipomniejszychfeudałówświeckichlubduchownych.
WiekiodIXdoXIIItookresznacznegoprzyrostuludnościowegonaob-
szarzedzisiejszejSzwajcarii(liczbaludnościpowiększyłasięod300tys.do
600tys.)31.NajwiększywzrostodnotowanowXIIiXIIIw.dziękisprzyjają-
cymwarunkomklimatycznym,lepszymplonominowymtechnikomgospo-
darowania.Znaczącybyłwkładcystersów,którzywprowadzalinawadnianie,
melioracjęiunowocześnialinarzędzia.Ważnebyłotakżeposzerzanieobsza-
rówrolnychpoprzezkarczowanielasówizakładanienowychosad,wiosek,
zamków,klasztorów.Nawetodległedolinyalpejskiebyłyeksplorowaneiza-
gospodarowywane,anastępniewłączanewsiećpowiązańgospodarczych
zośrodkamimiejskimi.Średniowiecznakolonizacjakoncentrowałasięna
obszarachSzwajcariiŚrodkowej,JuryorazpołudniowegoipółnocnegoPo-
górzaAlpejskiego.WyłączonezkolonizacjiażdoprzełomuXVIIIiXIXw.
pozostałyterenybagienneizalewowe.Dopieroprowadzonewtedynaszeroką
skalęwodnerobotyinżynierskiepozwoliłyzagospodarowaćtakżetenieprzy-
jaznetereny.
WprocesieXII-,XIII-iXIV-wiecznejkolonizacjiodznaczylisięWalserowie32.
1.1.7.Podsumowaniepodrozdziału1.1.
WczasachprehistorycznychprzezterenydzisiejszejSzwajcariiprzewinęło
siękilkafalosadniczychizwiązanychznimistrukturpolitycznych.Zewzględu
naichznaczeniedlakształtowaniasięwspółczesnegospołeczeństwaszwajcar-
skiego,wyróżnićnależy:
•osadnictworetyckienaterenachwschodnichAlp,zapoczątkowanejeszcze
wepocebrązu,tj.około2,5tys.latp.n.e.Retowiebyliplemionaminieindo-
europejskimiiwrazzeswymizlatynizowanymipotomkamistanowiąnajstar-
szągrupęzamieszkującąnieprzerwanienaterenieSzwajcarii;
•osadnictwoceltyckie,datującesięodIIIw.p.n.e.;
31WernerMeyer,HeinzDieterFinck,DieSchweiz…,s.29–31.
32Walserowie(niem.Walliser,mieszkańcykantonuWallis/Valais),ludnośćpochodzenia
alemańskiego,którawyemigrowaławVIIIw.zobszarudzisiejszegokantonuBernodoWallis,apo-
temwXIIIiXIVw.dalej,doróżnychobszarówWłoch,Szwajcarii(dolinynapołudnieodMonte
Rosa,Eschental,BernerOberland,Recja),LichtensteinuiAustrii,zob.UlrichImHof,Geschichte
derSchweiz...,s.23.
