Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
P–więźniówpospolitych.
ZakładkarnydlakobietwInowrocławiu,ocharakterze
izolacyjnym,powołanydożycianapodstawiewyżejzaprezentowanej
instrukcji,istniałod26sierpnia1952r.do15marca1955
r.Wróżnychokresachprzebywałowtymstrasznymmiejscu,
wpojedynczychcelach,około150skazanych[6].Zaliczono
je–oczywiścienapodstawieinstrukcjiz1950r.–dokategorii
A.Zdaniemjednegozbadaczyzagadnienia,rzeczywistośćzastana
wInowrocławiu„przekroczyła,itozznacznymstopniu,wszelkie
granicewyobraźniosób,którezmuszonezostałystawić
imczoła”[7].ZkoleiośrodekwBojanowiekołoRawiczaod1953
r.byłprzeznaczonydlaskazanychmłodocianychdziewcząt
(wcześniejistniałtuDomPracyPrzymusowej)[8].Niecowcześniej
zaś,okołopołowy1951r.,dladziewczątwwieku15–18lat
skazanychza„próbęprzemocąobaleniaustrojupaństwa”
wwięzieniuwFordoniewydzielonospecjalnecele.Wliteraturze
wspomnieniowejzyskałyoneokreślenie„celemałolat”[9].Wkońcu
ciężkochoreskazane(zwłaszczanagruźlicę)odsyłanodoszpitala
więziennegowGrudziądzu.
Dwawięzieniacentralnedlamężczyznbyłyzlokalizowane
weWronkachiwRawiczu.DlawięźniówkategoriiAiBwydzielono
tuspecjalneoddziały.Młodocianychskazanych,wwieku
od16do21lat,od1951r.odsyłanodowięzieniawJaworznie.
Wcześniejzaśfunkcjęwięzieniadlamłodocianychskazanychpełnił
jedenzoddziałówwzakładziekarnymwKoźminie[10].Wtym
wypadku,podobniejakprzytworzeniuzakładukarnegodla
dziewczątwBojanowie,kierownictwoMBPużyłoargumentu,
żesegregacjęskazanychprzeprowadzono,„bymłodzieżnieulegała
demoralizującemuwpływowistarszych,którzyprzesiąknęli
sanacyjnąPolskąlubczerpaliswenatchnieniezpodszeptów
imperialistycznejpropagandy”[11].Wmyślwzorówzaczerpniętych
zeZwiązkuSowieckiegomiałotobyćwychowanieprzezpracę
iindoktrynację[12].Pomysłutworzeniazakładówkarnychonieco
łagodniejszymrygorze–wresorciemówiononawet,żebyły
toplacówkipółotwarte–zaproponowałosobiścieministerStanisław
Radkiewicz[13].
DokumentacjaMinisterstwaBezpieczeństwaPublicznegowskazuje,
żewiosną1945r.naterytoriumcałegokrajudziałało113więzień.
Podkoniec1946r.liczbatawzrosłado131placówek.Bardziej
szczegółowedanezachowałysiędla1947r.–funkcjonowało
wówczas123zakładówkarnych,wtymm.in.14więzieńkarnych,
101więzieńkarno-śledczychi1więzienie–koloniarolna.Ich
maksymalnapojemnośćwynosiławtymokresie70tysięcymiejsc.
