Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Celem,jakizamierzałemzrealizować,rozpoczynającbadania,była
prezentacjażyciacodziennegowróżnegorodzajuzakładach
karnych(więzieniachśledczych,karno-śledczych,karnych
iizolacyjnych)orazwinnychmiejscachodosobnienia,takichjak
obozy(np.obozypracy,obozyNKWD,obozydzikie,koloniepracy,
obozyizolacyjne,obozyjenieckie,obozyinternowania,obozy
przejścioweitp.)i,wkońcu,ośrodkipracywięźniów(OPW).
Powyższypodziałniejestdziełemprzypadku.Wydzielenie
wniniejszejrozprawietrzechkategoriimiejscodosobnienia
funkcjonującychwPolscewlatach1945–1956–więzień,obozów
iośrodkówpracywięźniów–wynikazróżnegocharakterutych
ośrodków(np.wyglądwewnętrznyiwyposażeniecelorazbaraków,
zachowaniepersonelu,regulaminy,rygoryitp.),acozatymidzie,
innegostylużyciacodziennego.Innebyłoichprzeznaczenieoraz
inaczejorganizowanocodziennezajęcia.Niebezznaczeniaokazał
sięrównieżfaktoddelegowaniawięźniówdonadludzkiejpracy
niewolniczej.Wtymostatnimwypadkukażdyzośrodkówkierował
sięinnymiwzględamiorazodmiennieujmowałsprawępracy
wykonywanejprzezwięźniów.Widaćtozwłaszczanaprzykładzie
zakładówkarnychwdrugiejpołowielatczterdziestych,kiedy
więźniowieniemalmarzyliojakiejkolwiekpracyiruchupoza
terenemplacówki.Jednakże,mimotegorozróżnienia,zakłady
karne,obozyiośrodkipracywięźniówstanowiąintegralnącałość
iniesposóbrozdzielaćichdziałalności.
Chronologiczniemojerozważaniaobejmująokresod1945
r.(sporadyczniewracamdodrugiejpołowy1944r.)do1956
r.Dolnacezurajestzwiązanazzakończeniemdziałańwojennych
naziemiachpolskichijednoczesnymrozwinięciemnaszerokąskalę,
rozpoczętejjużniecowcześniej,działalnościkomunistycznych
instytucjirepresji,MinisterstwaBezpieczeństwaPublicznego
isowieckiegoLudowegoKomisariatuSprawWewnętrznych(NKWD)
orazstopniowotworzonychprzezeńsystemówwięzieńiobozóworaz
ośrodkówpracywięźniów.Natomiastgórnagranicanawiązuje
dowydarzeńpaździernika1956r.ipowolnejliberalizacjiżycia
publicznegowkraju,wtymnaprzykładrozładowaniawięzień
iograniczaniarygorówżyciacodziennegowzakładachkarnych
iośrodkachpracywięźniów.
Zewzględunacharakterzgromadzonegomateriałukonieczne
okazałosięujęciechronologiczne,wynikającezfaktudośćistotnych
zmian(aczkolwiekpowolniewprowadzanychwżycie)wtraktowaniu
skazanych,międzyinnymipoprocesieAndréRobineauw1950r.,
